Սահմանամերձ բնակավայրերի խնդիրները․ Բարեկամավան

Սահմանամերձ բնակավայրեր Բարեկամավան

Ճանապարհը տանում է դեպի Բարեկամավան․ հայ-ադրբեջանական սահմանից մոտ 1000 մետր հեռավորությամբ գտնվող Բարեկամավանում այսօր մոտ 150 մարդ է ապրում։  Գյուղական անխռով լռությունը մեր նկարահանման պահին մերթընդմերթ ընդմիջում էին «Արջուկն» իր հաչոցով ու գյուղամիջի շինարարական աղմուկը։ Այստեղ ջրի, էլէեկտրաէներգիայի, ճանապարհների, գազի ու ենթակառուցվածքների խնդիրներից զատ՝ սահմանային ու անվտանգային խնդիրն է առաջին տեղում, և ըստ գյուղացիների դա է հիմնական պատճառը, որ նախկինում 1500 բնակիչ ունեցող գյուղի մարդկանց թիվը նվազել է առնվազն 10 անգամ։

Գյուղամեջում գտնվող փակ խանութները, դատարկ փողոցներն ու փակ տների հողատարածքներում ծառերի չհավաքած բերքը Բարեկամավանի «ծերացող գյուղ» լինելու մասին են վկայում։ Գյուղի դպրոցում վերջին շրջանում աշխուժություն կա՝ Արցախից 5 աշակերտ են միացել բարեկամավանցի դպրոցականներին։ Դպրոցն այժմ 20 աշակերտ ունի։ Դպրոցի պատերին իրազեկման պաստառներ են՝ առաջին օգնության, արտակարգ իրավիճակներում վարվեցողության կանոնների մասին, որոնց Բարեկամավանում տիրապետում են բոլորը՝ անկախ տարիքից։ Բազմաթիվ նյութական կարիքներ ունեցող դպրոցը նաև աշակերտների կարիք ունի։ Ընդարձակ դասասենյակները վկայում են, որ ոչ վաղ անցյալում դպրոցը աշակերտական մեծ հոսք է ունեցել։

Այս տարի դպրոցը 4 շրջանավարտ է ունենալու․ Դիանան պատրաստվում է իրավաբան դառնալ․ նա ցանկանում է իրավական դաշտում բարձրաձայնել սեփական գյուղի խնդիրներն ու կարիքները։ Նրանց առօրյան գրեթե անփոփոխ է․ առավոտյան դպրոցն է, հետո գյուղի եկեղեցու բակում հավաքվելը ու ընտանիքին օգնելը։

Բարեկամավանում հիմա խաղաղ է, վերջին տարիներին այստեղ կրակոցներ չեն լսվել, սակայն գյուղի պատկերը տխուր ու մտահոգիչ է։ Բարեկամավանը դատարկվում է։ Գյուղի միակ երիտասարդը՝ Գագիկը, ուսումն ավարտելուց հետո վերադարձել է Բարեկամավան։ Տխրությամբ, բայց հույսով նա պատմում է գյուղի անտեսված լինելու պատճառների մասին։

Բնակչության հիմնական մտահոգությունը օր-օրի խորացող սոցիալական ծանր իրավիճակն է։ Խորհրդային տարիներին գյուղացիները զբաղվում էին այգեգործությամբ, անասնապահությամբ, իսկ հիմա չեն անում ոչինչ միայն մտահոգիչ պատճառաբանությամբ՝ հողերի մեծ մասը հակառակորդի դիտարկման տակ են, մյուս մասն էլ՝ ականապատ է: Ջուրն այնքան քիչ է, որ նույնիսկ տնամերձ հողերին չի հերիքում և դրանք անմշակ են մնում: Բարեկամավանը ուշադրության ու «բարեկամության» խիստ կարիք ունի․ հարցն այստեղ կարծես թե հռետորական չէ՝ ինչպես սահմանապահ բնակչությանը պահել գյուղում։ Բոլորիս աչքի առաջ, խաղաղ ու հանգիստ, երբեմնի մարդաշատ Բարեկամավանի բնակչությունը ծերանում ու նոսրանում է։




Տոնական օր՝ սահմանապահ Բարեկամավանի փոքրիկների համար

Օրերս Նոյեմբերյանի Մշակույթի կենտրոնը Նոյեմբերյանի համայնքապետարանի աջակցությամբ այցելեց սահմանապահ Բարեկամավան:
Նոյեմբերյանի Մշակույթի կենտրոնը ավանդաբար կատարում է այսպիսի այցեր ամառային և ձմեռային արձակուրդներին, որը միտված է բարեկամավանցի երեխաներին հասանելի դարձնել մշակութային իրադարձությունները և ակտիվացնել նրանց կենսակերպը: Այս անգամ երեխաներին սպասվում էին ինտերակտիվ խաղեր և փոքրիկ նվերներ:

Հանդիպումն ավարտվեց բարձր տրամադրությամբ և մոտ ապագայում նորից հանդիպելու հույսով: Սահմանապահ Բարեկամավանում տոնական օրվա մասին պատմում է Նոյեմբերյան համայնքից Տավուշ Մեդիայի թղթակից Հրանուշ Անանյանը։