Կրթության ոլորտի հիմնահարցերը Տավուշի սահմանամերձ բնակավայրերում։

ՏավուշTV-ի տաղավարում Էռնեստ Խանումյանը Ներքին Կարմիրաղբյուրի դպրոցի ուսուցչուհի Արևիկ Մելիքյանի, Այգեպարի դպրոցի ուսուցչուհի Տաթև Գրիգորյանի և Կոթիի դպրոցի աշակերտական խորհրդի նախագահ Լիա Ազիբեկյանի հետ վերհանում է Տավուշի սահմանամերձ բնակավայրերում առկա անվտանգային խնդիրները, որոնք հետևանքներ են թողնում կրթության որակի ու հասանելիության վրա։

Մեկնաբանություններում կիսվե՛ք թեմայի վերաբերյալ ձեր դիտարկումներով․ գրե՛ք և միացե՛ք քննարկմանը։

Բերդի համայնքային մշակույթի տանը դեկտեմբերի 16-ին մեծ շուքով նշվեց ականավոր պետական գործիչ Հրանտ Ավագյանի 100-ամյակը:  Մինչ միջոցառման սկսվելը Բերդի Ժիրայր Անանյանի անվան մշակույթի տան նախասրահում բացվեց Հրանտ Ավագյանի և Ավագյան գերդաստանի լուսանկարների ցուցահանդեսը. այն երկու տարի գործել է «Բերդ»  պատմամշակութային արգելոցի Բերդի պատմության  և  կենցաղի թանգարանում, և դիտել է շուրջ 4000 այցելու:

Այնուհետև տեղի ունեցավ հանդիսավոր միջոցառում, որը վարեց
ասմունքողների հանրապետական մրցույթների դափնեկիր, «Հայաստանի վետերանների միավորում» ՀԿ-ի նախագահ,  պահեստազորի  գնդապետ Սիմոն Եսայանը։ Միջոցառման ընթացքում Սիմոն Եսայանը ներկայացրեց Հրանտ Ավագյանի և նրա  եղբայրների` ԽՍՀՄ Գիտությունների Ակադեմիայի ակադեմիկոս Արտավազդ Ավագյանի, կենսաբանական գիտությունների դոկտոր, պրոֆեսոր Վաչե Ավագյանի կյանքը և գործունեությունը, նշանակալի ներդրումը տարածաշրջանի զարգացման գործում:

Միջոցառման ընթացքում իրենց կատարումներով ելույթ են ունեցել Նարեկ Բալդրյանը, «Բերդ» պատանեկան երգչախումբը, «Տավուշ» պարի համույթը:
Միջոցառումն իրականացվեց Բերդի համայնքապետարանի նախաձեռնությամբ, Բերդի համայնքային մշակույթի տան, «Բերդ»  պատմամշակութային արգելոցի, Բերդի պատմության  և  կենցաղի թանգարանի, «Բերդ մշակույթի կենտրոն»  ՀԿ-ի և  Ավագյան ընտանիքի համագործակցությամբ:

Հրանտ Ավագյանը ծնվել է 1922թ.-ին ԽորհրդայինՀայաստանի Տավուշի մարզի Նորաշեն գյուղում: Հայրը` Արշակ Հովհաննեսի Ավագյանը, հայտնի մեղվաբույծ էր, մայրը` Սաթենիկ Հովհաննեսի Տեր-Բադալյանցը, Մովսեսի ծխական դպրոցի և եկեղեցու հիմնադիր, Ներսիսյան դպրոցն ավարտած քահանա Սարգիս Տեր-Բադալյանցի թոռնուհին։ 1965թ. Հրանտ Ավագյանը նշանակվում է Շամշադինի շրջանի շրջկոմի առաջին քարտուղար: Տարածաշրջանի զարգացման գործում մեծ է Հրանտ Ավագյանի ներդրումը, նրա ժամանակ սկսել են գործել մի շարք արտադրական ձեռնարկություններ, կառուցվել են ճանապարհներ, հատկապես Միափորի գեղատեսիլ լանջերով սարի ճանապարհը, քանի որ մինչ այդ ճանապարհն անցնում էր Ադրբեջանով: Այդ նույն ժամանակահատվածում գազը և հեռախոսակապը հասավ տարածաշրջան, կառուցվեց Բերդի Սորաններ դենդրոպարկը:

Տավուշի նկարիչների աշխատանքները կրկին ցուցադրվում են Իջևանի «Վերնատանը»․ Նկարիչների միության Տավուշի մասնաճյուղը՝ նկարիչների միջազգային օրվա առթիվ նախաձեռնել էր տարեվերջյան միասնական ցուցահանդես՝ մեկ հարկի տակ միավորելով Տավուշի ստեղծագործող նկարիչներին։
Տավուշի նորաստեղծ նկարիչների միությունը գրեթե 5 տարիների ընթացքում կարողացել է աշխուժացնել Տավուշի մշակութային դաշտը, որը նաև հնարավորություն է տվել արվեստի ոլորտում գտնել նոր անուններ։
Ցուցահանդեսում ներկայացված են ավելի քան 20 տավուշցիների արվեստի գործերը, որոնցում  հիմնականում Տավշո բնաշխարհն է՝ իր երփներանգ ներկապնակով։
Ցուցահանդեսը «Վերնատուն» պակերասրահում այցելուների առջև բաց կլինի 1 ամիս շարունակ։

Նոր գրասենյակ` Տավուշի մարզի Տավուշ գյուղում․ «Ծիլի Ծով» տեղական ակտիվ խմբի գրասենյակն է։ Շուրջ 30 տարի եվրոպական երկրներում հաջողությամբ կիրառվող LEADER համայնքային զարգացման մեթոդաբանությամբ ստեղծված այս գրասենյակը եկել է օգնության տավուշցիներին՝ զարգացնելու սեփական բնակավայրերը։ «Ծիլի Ծով» տեղական ակտիվ խումբը Հայաստանում ստեղծված 8 խմբերից մեկն է, որը ելնելով տեղական ակտիվ խմբի բնակավայրերի կարիքներից ու զարգացման առանջնահերթություններից, իրագործելու է կայուն զարգացմանը միտված նախաձեռնությունները։

Հիմնարար արժեքների ստեղծման, բնակավայրերի սոցիալ-տնտեսական կենսունակության ապահովման, մասնակցային ներգրավվածությանը խանգարող տեղական խնդիրների լուծման համար գրասենյակը շուտով կընդունի ծրագրեր՝  հենց տեղի բնակիչներից։ LEADER ծրագրի նպատակն է տեղական դերակատարներին ու բնակչությանը ակտիվորեն ներգարվվել զարգացման գործում, ստեղծել անհրաժեշտ ենթակառուցվածքներ ու բարելավել համապատասխան կառույցների կարողությունները։

Եվրոպական միության ֆինասավորմամբ «Տեղական դերակատարների զորեղացում հանուն Լոռու և Տավուշի մարզերի զարգացման» ծրագրի կողմից այս ամռանը նման գրասենյակներ բացվեցին նաև Իջևանում և Նոյեմբերյանում․ «Աղստևի հովիտը»՝ Ազատամուտ գյուղում, իսկ «Գանձորը»՝ Այրումում։ Այս գրասենյակները հնարավորություն են ընձեռում տեղական ակտիվ խմբերին հաջողությամբ իրականացնել իրենց ռազմավարական ծրագրերը, մշակել ու իրագործել խմբերում ընդգրկված բնակավայրերի զարգացմանն ու կենսունակությանը միտված նորարար ու արդյունքահեն միջոցառումներն ու նախաձեռնություննեը։ Բացման միջոցառմանը հայկական-ազգային տրամադրություն հաղորդեցին «Բերդ» մշակույթի կենտրոնի սաները՝  իրենց  երաժշտական ու պարային կատարումներով։

Ներքին գործերի նախարարության «Եղի՛ր ուժ մեր երկրի համար» հանրային իրազեկման արշավի հերթական միջոցառումը դեկտեմբերի 1-ին Իջևանում էր։ Ոստիկանության նվագախմբի երաժշտության հնչյունների ներքո ներքին գործերի նախարարի, Տավուշի մարզային ու համայնքային իշխանությունների, ուժային կառույցների ներկայացուցիչների հետ մի խումբ քաղաքացիներ քայլերթով շարժվեցին դեպի Իջևանի կենտրոնական հրապարակ։ Իր ելույթում  Ներքին գործերի նախարարը նշեց, որ Պարեկային ծառայության կազմավորումը Հայաստանում կարևոր ձեռքբերում էր, և այս ծառայությունը հետագայում պետք է զարգանա։

Հանրային իրազեկման արշավը մինչ այս իրականացվել է մայրաքաղաքում, Լոռու և Արագածոտնի մարզերում, Տավուշից հետո հաջորդ կանգառը Գեղարքունիքն է։ Մայոր Ալիխանյանը հանրապետության առաջին կին դասակի հրամանատարն է, ով իր ծառայությունն իրականացնում է Դիլիջանում։ Նա իր փորձառությունն էր կիսում հայրենակիցների հետ։

Իրազեկման արշավի ժամանակ Տավուշի մարզային գումարտակի պարեկները քաղաքացիներին ներկայացրեցին իրենց ծառայության առանձնահատկությունները, ինչպես նաև օգտագործվող  տեխնիկական միջոցները։ Պարեկային ծառայությունում աշխատանքի անցնելու համար  Ներքին գործերի նախարարության կրթահամալիրում  ուսուցման ընդունելության դիմումներն ընդունվում են մինչև այս տարվա դեկտեմբերի 15-ը։

Մշակույթի ոլորտի խնդիրները Տավուշի սահմանամերձ բնակավայրերում․ Քննարկում ՏավուշTV-ի եթերում

Տավուշ TV-ի տաղավարում Էռնեստ Խանումյանը Իջևանի համայնքապետարանի կրթության, մշակույթի ու երիտասարդության բաժնի պետ Լիլիթ Ղալումյանի, Բերդի համայնքային մշակույթի տան տնօրեն Արմեն Մելիքյանի ու Ոսկեվանի մշակույթի կենտրոնի տնօրեն Արթուր Մելքոնյանի հետ վերհանում է Տավուշի սահմանամերձ բնակավայրերում մշակույթի զարգացմանն խանգարող մարտահրավերները, դրանք հաղթահարելու ճանապարհներն ու հեռանկարները։
Մեկնաբանություններում կիսվե՛ք թեմայի վերաբերյալ ձեր կարծիքներով․ գրե՛ք և միացե՛ք քննարկմանը։

Հայ օգնության ֆոնդը 2023թ․ սեպտեմբերի 19-ին Ադրբեջանի կողմից լայնածավալ ռազմական գործողությունների հետևանքով Արցախից բռնի տեղահանված մեր՝ ավելի քան 15,000 հայրենակիցներին տրամադրել է մարդասիրական աջակցություն։

Մարդասիրական աջակցություն` այդ թվում 1,200 սննդի և հիգիենայի փաթեթներ, 480 անջրանցիկ տաք բաճկոններ, 200 ծալովի մահճակալներ, 1,300 անկողնային հավաքածուներ, 500 էլեկտրական տաքացուցիչներ, 400 դպրոցական պայուսակներ ու գրենական պիտույքներ են ստացել Սյունիքի մարզի Սիսիանի տարածաշրջանում, Տավուշի մարզի Իջևանի, Նոյեմբերյանի և Բերդի տարածաշրջաններում, Լոռու մարզի Փամբակ համայնքում, Արարատի մարզի Մասիս խոշորացված համայքում, Վայոց ձորի Վայք և Արագածոտնի մարզի Բյուրական համայնքներում ապաստանած արցախցի ընտանիքները։

Արցախցի հայրենակիցներին սատար կանգնելուն ուղղված արագ արձագանքման գործողություններին զուգահեռ՝ Հայ օգնության ֆոնդը մեկնարկելու է նաև երկարաժակետ և համապարփակ ծրագիր, որի նպատակն է կայուն ու թիրախային սոցիալ-հոգեբանական աջակցություն ցուցաբերել հայրենակիցներին՝ այդ թվում երեխաներին ու տարեցներին, անցկացնել բուժաշխատողների վերապատրաստման և մասնագիտական զարգացմանն ուղղված դասընթացներ, խթանել ընտանեկան ձեռներեցությունն ու ինքնազբաղվածությունը, հնարավորություն ընձեռել միջին մասնագիտական ու բուհական կրթություն ստանալ ցանկացող երիտասարդներին։

«Որպես մարդասիրական լայնածավալ աշխատանքեր իրականացնելու փորձ ունեցող  կազմակերպություն՝ Հայ օգնության ֆոնդը հանձնառու է կանգնել արցախցի մեր եղբայրների և քույրերի կողքին թե՛ այս կրիտիկական պահին, և թե՛ հետագայում», – նշել է ՀՕՖ-ի Հայաստանի մասնաճյուղի տնօրեն Բագրատ Սարգսյանը՝ շեշտելով, որ մարդասիրական աջակցությունը շարունակական բնույթ է կրելու՝ հաշվի առնելով տեղահանված ընտանիքների կարիքներն ու բնակության վայրը։  

Չինարի գյուղում Աղասյանների ընտանիքը զբաղվում է  մեղվաբուծությամբ։ Մեղրի ստացումը նրանց ամենաքաղցր գործերից է: Ավանդական մեղրաքամը կատարվում է մի քանի փուլով՝ ծխահարում, շրջանակների դուրսբերում և ապա մշակում։

Հեղինակ՝ Տավուշ Մեդիայի թղթակից Անահիտ Մակյան։

Կյանքդ` կյանքիս համար, կյանքս` կյանքիդ գնով. Հոկտեմբերի 27-ին Արծվաբերդ գյուղում կայացավ Արցախյան առաջին և 44-օրյա պատերազմներում զոհված արծվաբերդցիների հիշատակին նվիրված պուրակի, հուշապատի բացման և խաչքարի օծման արարողությունը։ Պուրակը կառուցվել է Արծվաբերդի նախկին վարչական ղեկավար Օնիկ Բալյանի նախաձեռնությամբ և ռուսաստանաբնակ արծվաբերդցի Տիգրան Բեկյանի բարերարությամբ։ Խաչքարի օծման արարողությունը կայացավ Բերդի տարածաշրջանի հոգևոր հովիվ Տեր Արամ քահանա Միրզոյանի հանդիսապետությամբ ու հոգևոր դասի մասնակցությամբ։
Արծվաբերդցիները վստահ են՝ խաչքարի տեղադրումը հիմք կդառնա սերունդների հայրենասիրական ոգու ամրապնդման համար։ Արարողության ավարտին ներկաները խոնարհվեցին և ծաղիկներ դրեցին հանուն Հայրենիքի իրենց կյանքը զոհաբերած նահատակների հիշատակը հավերժացնող հուշապատի մոտ։ Անկախությունից ի վեր Արցախի պաշտպանության համար Արծվաբերդից զոհվել է 19 հայորդի։

Տավուշ Մեդիան մեկնարկում է «Երիտասարդ քաղաքացի» ծրագիրը, որի նպատակներն են երիտասարդների քաղաքացիական կրթության և մասնակցության մասին իրազեկվածության բարձրացումը, երիտասարդների և քաղաքացիական հասարակության այլ ներկայացուցիչների միջև երկխոսությունների և քննարկումների համար հարթակի ստեղծումը և մարզում գործող քաղաքացիական հասարակության կազմակերպություններում երիտասարդների մասնակցության աճը։

«Երիտասարդ քաղաքացի» նախագծի շրջանակներում կազմակերպվելու է պանելային քննարկում, որի համար պետք են թեմաներ և մասնակիցներ ընտրվեն։ Շատ կարևոր է, թե ովքեր կմասնակցեն քննարկմանը և ինչ հարցեր կառաջադրեն։

Ցանկանում ենք Ձեզ հետ միասին ճշտել, թե ովքեր կարող են մասնակցել այդ քննարկմանը, ինչ հարցեր են հուզում երիտասարդությանը, և արդյունավետ ու օգտակար քննարկում կազմակերպելու համար, խնդրում ենք լրացնել նշված հարցումը:

https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdnpg1hkv4ZKb-EzTGpeOvj2oyD7_XWLT5K7SLIRblXuPJ1_A/viewform?usp=pp_url