Միասին շարունակենք վայելել աշնանային Տավուշը և սահյանական պոեզիան։ Համո Սահյան․ «գլուխ չեմ հանում»․ կարդում է Հրանտ Ղազումյանը։ Տեսանյութի կադրերը Բերդի տարածաշրջանից են։ Երաժշտությունը՝ Տիգրան Համասյանի։

ԳԼՈՒԽ ՉԵՄ ՀԱՆՈՒՄ

Ես իմ օրերից գլուխ չեմ հանում,

Ջոկել չի լինում էլ ճիշտը ստից…

Սառնամանիքին ձյունի պես հալվում,

Շոգ ու կրակին դողում եմ ցրտից։

Գլուխ չեմ հանում… իմ անտեր գլխից,

Էն գլխից է, որ գլուխ չեմ հանում.

Չի զանազանում նա մուխը ծխից

Եվ բախտը գաղթից չի զանազանում։

Գլուխ չեմ հանում նաև իմ սրտից…

Տեղավորում է տիզերքն իր մեջ,

Նեղվում է, սակայն, փոքրիկ մի ստից

Եվ մռնչում է տիեզերքով մեկ։

Չգիտեմ ինչու գլուխ չեմ հանում

Ոչ սիրուց, ոչ էլ ատելությունից,

Տերերից, որ դեռ սուտն են խթանում,

Եվ այս տիրական անտերությունից։

Բախտը բաշխում են դեռ հին շերեփով,

Իսկ նորով, միայն հույսն են բաժանաում,

Ննջում են լույսերն օրը ցերեկով,

Ու ոչ մի բանից գլուխ չեմ հանում։

Շատ եմ հոգնած և գլուխ չեմ հանում,

Թե ինչու եմ ես թափառում ոտքով

Եվ ինչու եմ ձեր գլուխը տանում

Հազար անգամ ձեր լսած աղոթքով։



Այսուհետ մեր սիրելի գործընկերների թիմին է միանում Տավուշի ամենահայտնի վլոգերներից մեկը՝ Գոհար Քոսակյանը․ նրա «Շամշադինի համը» վլոգը, վստահ ենք, շատերիդ սիրելին է։ 

Մասնագիտությամբ հաշվապահ և երկու երեխայի մայր Գոհարն արդեն երկու տարի է, որ իր հարազատ Իծաքար գյուղում զբաղվում է վլոգերությամբ՝ այս կերպ փորձելով նոր կյանք տալ տավուշյան ավանդույթներին ու սովորույթներին։

Գոհարի հեղինակած այսօրվա տեսանյութը 60-ամյա Հասմիկ Չիլինգարյանի ու 59-ամյա Գագիկ Պետրոսյանի սիրո պատմությունն է։

Հասմիկն ու Գագիկը իրար սիրել են դեռ դպրոցական նստարանից․ նրանց սերը շատ փորձությունների է ենթարկվել, սակայն պատմության հերոսները շարունակում են պնդել, որ կյանքում ամենակարևոր բանը սերն է…



Եթե գոնե մեկ անգամ մասնակցել եք գյուղական խաղողաքաղի, կփաստեք, որ այն չափազանց հետաքրքիր, աշխույժ, ինչու ոչ՝ նաև համեղ գործընթաց է։

Խաղողը խորհրդանշում է հարստություն, առատություն և ուրախություն։ Խաղողաքաղին հաջորդում է խաղողի ճզմումը, հյութի առանձնացումը և մաճառի վայլելումը:

Տեսանյութը՝ Արծվաբերդից մեր թղթակից Լաուրա Դուրյանի

Օգոստոսի 24-ին Բերդի համայնքային մշակույթի տանը կայացավ «Մեղեդի վոկալ» ժողգործիքային համույթի ամփոփիչ, հաշվետու համերգը: Համերգը մեկնարկել է Բերդ համայնքի Արծվաբերդ, Վերին Կարմիրաղբյուր, Տավուշ գյուղերից։

Հանդիսատեսներըը համույթի ելույթի ընթացքում ունկնդրեցին և վայելեցին հայկական, ազգային, ժողովրդական և աշուղական երաժշտություն ու երգեր:

«Ժողովրդական երգարվեստը և պարարվեստը տավուշյան արմատներում սերմանված են, և այն սերնդեսերունդ կրում ենք և պարտավոր ենք կրել»,- իր ելույթում նշում է «Մեղեդի վոկալ» ժողգործիքային համույթի համահիմնադիր Արմեն Մելիքյանը:

«Մեղեդի վոկալ» ժողգործիքային համույթը ստեղծվել է «Բերդ մշակույթի կենտրոն» մշակութային ՀԿ-ի կողմից՝  Բերդի համայնքային մշակույթի տան և ԿԳՄՍ նախարարության աջակցությամբ: Համույթի նպատակն է տարածել և հանրահռչակել հայկական, ազգային, ժողովրդական  երգարվեստը: Այն նպատակ ունի նաև ժողովրդական երգի միջոցով նպաստել սերդունդների միջև համերաշխության մթնոլորտի ձևավորմանը, և այդ նպատակով է, որ  համույթի կազմում ներգրավված են Բերդ համայնքի և շրջանի բնակավայրերի տարբեր սերունդների ներկայացուցիչներ:



Հոկտեմբերի 15-ից սկսած Տավուշ TV-ն առաջարկում է մեկ ամիս շարունակ ներկայացնել սահմանամերձ շրջաններում գործող բիզնեսների գովազդը մեր եթերում և կայքում՝ լիովին անվճար։  Գովազդային տեսանյութի բացակայության դեպքում Տավուշ TV-ի թիմը կաջակցի այն պատրաստելու հարցում: Մեզ դիմել էին սահմանապահ Ներքին Կարմիրաղբյուր գյուղի դպրոցահասակ երեխանները, ովքեր հիմնել են ծաղկային հիմքով բնական և ձեռագործ օճառների բիզնես և զբաղվում են օճառների արտադրությամբ:

Արտադրություն սկսկելու միտքը երեխաների մոտ առաջացել է 2 տարի առաջ, երբ իրենց ուսուցչուհու հետ բարձրացել էին մոտակա սար՝ ուսումանսիրություններ կատարելու։ Պատմում են, որ այնտեղ շատ գեղեցիկ ծաղիկներ կային և իրենք սկսել են մտածել, թե ինչ կարող են անել, այդ ծաղիկների կյանքը երկարացնելու համար։ Հենց այս մտահղացումից սկսվեց ծաղկային հիմքով բնական օճառների արտադրությունը: Արտադրությունը բարբառով անվանել են «Հյուն» անվանումը պատահական չէ ընտրված՝ աղջիկների համար հոն ծառատեսակի ծաղիկն ամենագեղեցիկն է:

Աղջիկները օճառները գունավորում ու պատկերավորում են՝ կյանք տալով իրենց մտքերին: «Երազնաք» անվանումն ունեցող օճառի գույները, օրինակ, իրենց երազանքի գույներ են:

Ստեղծագործող և արարող դպրոցականները վստահեցնում են, որ մեծ ներուժով շարունակելու են իրենց աշխատանքը՝ լավագույնս ներկայանալով իրենց վստահող հաճախորդներին:

Իսկ Տավուշ Մեդիան շարունակում է աջակցել Տավուշ աշխարհի սահմանամերձ բիզնեսներին: Եթե չունեք գովազդային տեսանյութ, ապա մենք կաջակցենք Ձեզ պատրաստել այն և 1 ամիս շարունակ ներկայացնել ձեր սահմանամերձ բիզնեսի գովազդը մեր եթերում և կայքում՝ լիովին անվճար։ Շտապե՛ք դիմել:



Մարդը և բնությունը՝ իրար գործակից ու աջակից.  Խաղողի բերքահավաքը Այգեձորում

Բերդի տարածաշրջանից Տավուշ Մեդիայի թղթակից Անահիտ Մակյանի տեսանյութը հրավիրում է բոլորիս երեք րոպեով գյուղ տեղափոխվելու։



Արդեն 10 տարի է, ինչ ՄԱԿ-ը հոկտեմբերի 11-ը հայտարարել է աղջիկ երեխաների միջազգային օր՝ խոսելու աղջիկների իրավունքների և այն առանձնահատուկ խնդիրների մասին, որոնց առնչվում են նրանք։ 

Օրը յուրովի նշվեց Բերդ համայնքում. միջոցառումը մեկնարկեց Բերդի «Սորաններ» դենդրոպարկում` «Նէ»-ի անվանումը կրող աղջիկ երեխայի պուրակի հիմնադրման միջոցառմամբ: Winnet Berd-նախաձեռնությամբ 80 վարդի տնկիներ տնկվեցին նորաստեղծ պուրակում։

Միջոցառման 2-րդ հատվածը Բերդի մշակույթի տանն էր: Ոգևորող, ոգեշնչող ու միմյանց քաջալերող ելույթներով հանդես եկան անվանի կանայք, որոնք մեծ ներդրում են ունեցել իրենց համայնքի կայացման գործում։ Միջոցառմանը հատուկ մրցանակների արժանացան նաև Բերդ համայնքի Չինարի, Այգեձոր, Ներքին Կարմիրաղբյուր, Վերին Կարմիրաղբյուր, Վարագավան, Նավուր, Արծվաբերդ, Չինչին, Այգեպար, Չորաթան բնակավայրերի 15 աղջիկներ, որոնք աչքի են ընկել իրենց բարձր առաջադիմությամբ, համայնքին ուղղված բազմաթիվ նախաձեռնություններով ու վստահորեն այդ մեծ գործի շարունակողներն են լինելու։ 

Միջոցառումը նախաձեռնել էր ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամը և Winnet Berd-ը՝ The Body Shop Armenia-ի և Բերդի Մշակույթի տան հետ համատեղ. այն իրականացվեց  «Պտղի սեռով պայմանավորված խտրական ընտրության և հարակից վնասակար գործելակերպերի կանխարգելումը Հարավային Կովկասում. աջակցություն տարածաշրջանային, ազգային և Հարավ-Հարավ նախաձեռնություններին» ծրագրի շրջանակներում։ Ծրագիրը ֆինանսավորվում է Եվրոպական միության և ՄԱԿ-ի Բնակչության հիմնադրամի կողմից։



Հրավիրում ենք մեզ հետ «տեղափոխվելու» Բերդի տարածաշրջան՝ տավուշյան զրույցի:

Տիկին Նունեի հետ խոսել ենք տարածաշրջանի կյանքին միշտ կապված իր կյանքի ճանապարհի, որպես կին հաղթահարած դժվարությունների, պատասխանատու աշխատանքի և ընտանիքի, ստեղծագործելու և նորից ու նորից Տավուշի մասին։ 

Նունե Պողոսյանը նախկին Շամշադինի շրջանի առաջին կին փաստաբանը, դատախազը և ապա՝ դատավորն է եղել, Բերդ քաղաքում բացել է փաստաբանական առաջին գրասենյակը։ Ասում է՝ պատմելու շատ բան ունի․ 2013 թվականից՝ վաստակած հանգստի անցնելուց հետո ստեղծագործում է, իսկ տարածաշրջանի համն ու հոտն արդեն առանց նրա զրույցների անհնար է պատկերացնել։



ԵՄ կողմից ֆինանսավորված և «Մարդը կարիքի մեջ» ՀԿ-ի կողմից իրականացվող «ԵՄ Քովիդ 19 համերաշխության ծրագրի Արևելյան գործընկերության երկրների համար» ծրագրի շրջանակում Հայ օգնության ֆոնդի Բերդի գրասենյակը ծրագրի միջոցով նպատակ ուներ բարձրացնել իրազեկվածության մակարդակը աշխատանքային իրավունքների և դրանց խախտումների վերաբերյալ՝ այդպիսով հզորացնելով Բերդ համայնքում ապրող կանանց կարողությունները և դարձնել մրցունակ աշխատաշուկայում:

Ծրագրի իրականացման սկզբնական փուլում շահառու կանանց հետ իրականացվել է կարիքների գնահատում, որի արդյունքում կազմվել է կարողությունների զարգացմանն ուղղված դաընթացների շարք, այնուհետև ծրագրի շահառու 6 կանանցից կազմվել է Շահերի պաշտպանության խումբ, որոնք ևս առանձին վերապատրաստումներ են անցել «Շահերի պաշտպանություն» և «մոնիթորինգ» թեմաներով:

Կատարված հետազոտության արդյունքերը կանայք ներկայացրել են կլոր սեղան – ընդլայնված քննարկման ընթացքում և ստացել առաջարկներ՝ բացահայտված խնդիրների լուծման ուղղությամբ:

«Բերդ համայնքի ՔՈՎԻԴ-19 համավարակից տուժած կանանց զբաղվածութուն» ծրագրի արդյունքում մասնակից կանանցից 2 հոգի անցել է աշխատանքի համայնքի դպրոցներից և մանկապարտեզներից մեկում, մեկ հոգի սկսկել է սեփական աշխատանքը, մեկ հոգի՝ ընդունվել է բարձրագույն ուսհաստատություն:

Ծրագրի փակման միջոցառմանն մասնակից կանանց ՀՕՖ Բերդի գրասենյակի կողմից հանձնվեցին վկայականներ:

Հայ Օգնության ֆոնդ բարեգործական կազմակերպության Բերդի գրասենյակը գործում է շուրջ 9 տարի, կազմակերպությունն իրականցնում է ծրագրեր երեխաների պաշտպանության, տնտեսական զարգացման, առողջապահության, սոցիալական, կրթական ու մասնագիտական առաջխաղացման բնագավառներում:



Չինարիի դպրոցի շրջիկ տիկնիկային թատրոնը շուտով այցի կգա ձեզ

Էլիզա Ամիրխանյանը 2021 թվականից «Դասավանդիր Հայաստան» ծրագրի շրջանակներում Երևանից տեղափոխվել է սահմանապահ Չինարի՝ գյուղի դպրոցում դասավանդելու։

Առօրյա դասերից բացի, նա նաև տիկնիկագործության խմբակ է հիմնադրել, և այժմ երեխաների հետ միասին շրջիկ տիկնիկային թատրոն ունենալու առաջին քայլերն են անում․ ստեղծում են սեփական տիկնիկները՝ աշխարհի ամենագունագեղ ու բարի կերպարներին։

Էլիզան միտք ունի երեխաների հետ շրջել Տավուշի գյուղերում և հանդես գալ մանկական տիկնիկային ներկայացումներով։