Գեղարքունիքի մարզի Ազատ գյուղի N զորամասում հրդեհի հետեւանքով մահացած Գոռ Մարտիրոսյանը Տավուշի մարզի Դիլիջան քաղաքից էր:

Դիլիջան քաղաքի Գետափնյա 88 շենքի բնակիչ, 2003թ․ ծնված Գոռ Դավթի Մարտիրոսյանը մեկ տարվա զինծառայող էր։ Գոռը սովորել է Դիլիջանի թիվ 2 դպրոցում: Լրագրող Ոսկան Սարգսյանը ֆեյսբուքյան իր էջում գրում է, որ նա օրինակելի անձնավորություն էր, բարի, համեստ, լավ սովորող, դաստիարակված, կազմակերպված, հարգված ու սիրված էր։

Գոռի հայրը շինարար է, մայրն աշխատում է թխվածիքի արտադրամասում, Գոռը քույրիկ ունի։

Հունվարի 4-ին, ժամը 15։44-ին Տավուշի մարզային ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Դիլիջան քաղաքի Զորավար Անդրանիկի փողոցում հրդեհ է բռնկվել:

Դեպքի վայր է մեկնել ԱԻՆ ՓԾ մարզային փրկարարական վարչության հրշեջ-փրկարարական ջոկատից մեկ մարտական հաշվարկ:

Պարզվել է, որ հրդեհը բռնկվել է Դիլիջան քաղաքի Իվանովի փողոցում:

Հրդեհը մեկուսացվել է ժամը 16:43-ին, մարվել՝ 17:11-ին: Այրվել են մոտ 9 հա խոտածածկույթ, մոտ 1 հա անտառածածկ տարածք, այրվել՝ 10 և ջերմահարվել 30 եղևնի:

«Ինքնակառավարվող ռոբոտները խելացի ագարակում» խորագրով «ԱրմՌոբոտիքս» հայաստանյան 14-րդ առաջնությունը մեկնարկեց դեկտեմբերի 11-ին՝ Դիլիջանի կենտրոնական դպրոցում: 2008 թվականից «ԱրմՌոբոտիքս»-ը կազմակերպվում է Հայաստանում՝ Առաջատար տեխնոլոգիաների ձեռնարկությունների միության կողմից: «ԱրմՌոբոտիքս» մրցույթը յուրօրինակ հարթակ է ռոբոտաշինությամբ և ծրագրավորմամբ զբաղվող երիտասարդների հմտությունները, ունակություններն ու գիտելիքները ցուցադրելու համար։

Մրցութային դաշտն իրենից ներկայացնում է փոքր ագրոտեխնոլոգիական ագարակ, որտեղ թիմերի ստեղծած ռոբոտները պետք է լուծեն մասնագիտական խնդիրները՝ օգտագործելով նախապես ծրագրավորած ավտոմատ լուծումներ։ 

Մրցույթի այս տարվա խնդիրը էր մասնակից երիտասարդների շրջանում ցուցադրել գյուղատնտեսության ոլորտի հեռանկարը՝ նրանց մոտ առաջացնելով հետաքրքրություններ ոլորտի վերաբերյալ: Միջոցառման ընթացքում տեղի ունեցավ նաև ագրոտեխնոլոգիական ցուցահանդես, որի շնորհիվ մասնակիցները ցուցադրեցին իրենց աշխատանքները՝ ներկայացնելով նաև դրանց կիրառումը։

Խոսելով ծրագրի առանցքային նպատակերից՝ Առաջատար տեխնոլոգիաների ձեռնարկությունների միության գործադիր տնօրեն Հայկ Չոբանյանն առաջին հերթին կարևորում է երեխաներին վաղ տարիքից, բացի ճարտարագիտության ուսուցումից, սովորեցնում են նաև սպառողական մարդուց դառնալ արտադրող մարդ:

«ԱրմՌոբոտիքս 2022» մրցույթին մասնակցում էին թիմեր Հայաստանի բոլոր մարզերից, ներառյալ՝ Արցախից: Թիմերում ընդգրկված էին «Արմաթ» ճարտարագիտական աշխատանոցների, «Գյումրի» զարգացման լաբորատորիայի և Երևանի ինֆորմատիկայի պետական քոլեջի աշակերտները: 

Միջոցառման ընթացքում նաև բանախոսություններով հանդես եկան Հայաստանի ազգային ագրարային համալասարնի ռեկտոր Վարդան Ուռուտյանը և «Կարին» ավանդական երգի-պարի խմբի գեղարվեստական ղեկավար Գագիկ Գինոսյանը։ 

Մրցույթի գլխավոր հովանավորն է ՀՀ ԿԳՄՍ նախարարությունը, այն հովանավորել է նաև ԱԿԲԱ բանկը: Մրցույցի գործընկերներ են ԶԻԳ-ԶԱԳ առևտրի ցանցը, Հայաստանի ազգային ագրարային համալսարանը և Դիլիջանի կենտրոնական դպրոցը։

Նախագծային ուսուցում․ մեկնարկում է ուսուցիչների կարողությունների զարգացման ծրագիրը

Հայաստանի 6 մարզի 33 համայնքում մեկնարկում է 7-12-րդ դասարաններում դասավանդող ուսուցիչների կարողությունների զարգացման ծրագիր։ Դրա նպատակն է ուսուցիչներին ծանոթացնել կլիմայի փոփոխության հիմնախնդիրներին և այդ թեմայի շուրջ ուսումնական նախագծային աշխատանքի կազմակերպման ողջ գործընթացին։

Ծրագիրը բացառիկ հնարավորություն է ամբողջովին յուրացնելու նախագծային ուսուցումը, որը, ըստ հանրակրթական պետական չափորոշչի, 2023 թ.-ից դառնալու է ուսուցիչների աշխատանքի հիմնական բաղադրիչներից մեկը։ Ծրագրի շնորհիվ ուսուցիչները հնարավորություն կունենան նաև փորձառու մենտորների աջակցությամբ աշակերտների հետ մշակելու և իրագործելու իրենց իսկ համայնքների կլիմայական խնդիրների լուծմանը միտված նախագծեր։ Արդյունքում ուսուցիչները համապատասխան նախագծով կկարողանան մասնակցել միջհամայնքային մրցույթի և հաղթելու դեպքում ստանալ աջակցություն՝ կյանքի կոչելու նախագիծը:

Մասնակցող մարզերն են՝ Սյունիք, Վայոց ձոր, Տավուշ, Լոռի, Շիրակ և Գեղարքունիք։ Համայնքների ցանկը և գրանցման լինկը գտնել այստեղ։

Ծրագիրը համատեղ իրականացնում են «Այբ» կրթական հիմնադրամը և ՅՈՒՆԻՍԵՖ-ը՝ «Երիտասարդները հանուն բարենպաստ կլիմայի» ծրագրի շրջանակում՝ Ավստրիական զարգացման գործակալության ֆինանսավորմամբ։

Դեկտեմբերի 3-ին հանրապետության լեռնային մարզերում, Լոռիում, Տավուշում և Սյունիքում սպասվում է ձյուն, առանձին հատվածներում մառախուղ, ցածր հորիզոնական տեսանելիություն։

Դեկտեմբերի 3-ի գիշերը, 4-ի ցերեկը, 5-ին, 6-ի երեկոյան ժամերին առանձին շրջաններում, 3-ի ցերեկը, 4-ի գիշերը և 7-ին շրջանների մեծ մասում սպասվում են տեղումներ։
Լեռնային շրջաններում, Լոռիում, Տավուշում և Սյունիքում ձյան տեսքով, առանձին շրջաններում սպասվում է նաև մառախուղ: Քամին՝ արևելյան` 2-5մ/վ:

Օդի ջերմաստիճանը դեկտեմբերի 4-ին և 5-ին Լոռիում, Տավուշում, Սյունիքում և Արցախում կնվազի 5-6 աստիճանով:

Նոյեմբերի 25-ին, ժամը 05։40-ին «Դիլիջան ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ի հրդեհաշիջման աշխատանքները վերսկսելու նպատակով դեպքի վայր են մեկնել ԱԻՆ ՓԾ մարզային փրկարարական վարչության օպերատիվ խմբերը։

Հրդեհը մեկուսացվել է ժամը 15:53-ին, մարվել՝ 18։49-ին:

Հրդեհաշիջման աշխատանքներին մասնակցում են 36 փրկարար ծառայող, N զորամասի 15 զինծառայող, «Դիլիջանի ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ի 10 աշխատակից և ներգրավվել է 1 ջրատար։

Դեպքի վայրում է գտնվում ՓԾ տնօրենի տեղակալ փ/ծ գնդապետ Տ. Պետրոսյանը։

Հիշեցնենք, որ նոյեմբերի 24-ին, ժամը 11։51-ին Տավուշի մարզային ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Դիլիջան քաղաքի N զորամասի հրաձգարանին հարակից տարածքում հրդեհ է բռնկվել:

Դեպքի վայր է մեկնել ԱԻՆ ՓԾ մարզային փրկարարական վարչության հրշեջ-փրկարարական ջոկատից երեք մարտական հաշվարկ։

Մթության և բարդ ռելիեֆի պատճառով հրդեհաշիջման աշխատանքները ժամանակավորապես դադարեցվել են․ փրկարարների և «Դիլիջան ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ի աշխատակիցների կողմից սահմանվել է հերթապահություն։

Հրդեհաշիջման աշխատանքներին մասնակցել են 25 փրկարար ծառայող և «Դիլիջանի ազգային պարկ» ՊՈԱԿ-ի 15 աշխատակից:

Նոյեմբերի 20-ին, ժամը 15։03-ին Տավուշի մարզային ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ հրդեհ է բռնկվել «Դիլիջանի ազգային պարկ»-ի տարածքում։

Դեպքի վայր են մեկնել ԱԻՆ ՓԾ մարզային փրկարարական վարչության հրշեջ-փրկարարական ջոկատից մեկ մարտական հաշվարկ և օպերատիվ խումբը։

Հրդեհը մեկուսացվել է ժամը 18։05-ին։

Ըստ նախնական տվյալների՝ այրվել է մոտ 10 հա խոտածածկույթ։

ԹՈՒՄՈ ստեղծարար տեխնոլոգիաների բոլոր կենտրոններում և տուփերում նոյեմբերի 7-ից մեկնարկել է ծնողական շաբաթը․ այն շարունակվել է մինչև նոյեմբերի 13-ը: Տարվա մեջ 2 անգամ ԹՈՒՄՈ-ն բացում է իր դռները ծնողների առաջ՝ հնարավորություն տալով նրանց անձամբ ծանոթանալ ԹՈՒՄՈ-յի կրթական ծրագրին, մասնակցել դասընթացներին, հանդիպել մարզիչների ու դասընթացավարների հետ՝ ամբողջապես ընդգրկվելով կրթական առօրյայում:

Ծնողական շաբաթի 5-րդ օրը՝ նոյեմբերի 11-ին, ԹՈՒՄՈ ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնի գլխավոր գործադիր տնօրեն Մարի Լու Փափազյանը Դիլիջանի ԹՈՒՄՈ կենտրոնում էր՝ հանդիպելու Դիլիջանի և հարակից համայնքների ԹՈՒՄՈ տուփերի ուսանողների ու նրանց ծնողների հետ:

Հանդիպման ընթացքում Մարի Լու Փափազյանը  խոսեց ԹՈՒՄՈ-յի ընթացիկ ու սպասվող ծրագրերի մասին, պատասխանեց ծնողներին հետաքրքրող հարցերին:

ԹՈՒՄՈ ստեղծարար տեխնոլոգիաների կենտրոնն անվճար կրթական ծրագիր է, որը պատանիներին տալիս է հնարավորություն՝ լինել իրենց ուսուցման պատասխանատուն: Կենտրոնի ուսումնական ծրագիրը կազմված է ինքնուրույն ուսուցման գործողություններից, սեմինարներից և նախագծերի լաբորատորիաներից:

ԹՈՒՄՈ-ն կենտրոններ ունի Երևանում, Դիլիջանում, Գյումրիում, Ստեփանակերտում։ Դրանց կից գործում են նաև ԹՈՒՄՈ տուփեր, որոնց թիվը տարեցտարի ավելանում է։ Տավուշի մարզում շուտով ԹՈՒՄՈ տուփեր կբացվեն Իջևանում, Ազատամուտում, Արծվաբերդում և Կողբում:

Էկոլոգիական միջացքների ձևավորման ու կայուն զարգացման ծրագիրը մեկնարկում է Տավուշի մարզում. նոյեմբերի 10-ին Իջևանում կայացավ «Ֆինանանսական մասնակցային մոտեցման իրականացում՝ Տավուշի սոցիալ-տնտեսական զարգացման համար» թեմայով տարածաշրջանային աշխատանքային խմբի առաջին հանդիպումը, որին մասնակցում էին Բնության համաշխարհային հիմնադրամի Կովկասյան ծրագրերի գրասենյակի, Իջևանի ու Դիլիջանի համայնքապետարանների, Տավուշի մարզպետարանի, «Դիլիջան» ազգային պարկի ներկայացուցիչները, բնակավայրերի վարչական ղեկավարներ, մարզում գործող հասարկական կազմակերպություններ, դպրոցի տնօրեններ, ոլորտային փորձագետներ:

2022 թ.-ից Բնության համաշխարհային հիմնադրամի Կովկասյան ծրագրերի գրասենյակը Հայաստանում  իրականացնում է Հարավային Կովկասում Էկոմիջանցքների ծրագրի 2-րդ փուլային նախագիծը: Նպատակն է Հայաստանի մի քանի մարզերում, այդ թվում` Տավուշի մարզում պահպանել էկոլոգիական միջանցքները բնական միջավայրի կայուն օգտագործման և համայնքների զարգացման միջոցով` նպաստելով պահպանվող տարածքների փոխկապակցմանն ու աջակցելով համայնքների էկոլոգիական կայունության բարձրացմանը:

Հանդիպման ընթացքում ներկայացվեց նաև ծրագրի «Ֆինանսական մասնակցային մոտեցում» գործիքը: Քննարկվեցին տարածաշրջանային աշխատանքային խմբի գործունեության ու նիստերի հրավիրման ճանապարհային քարտեզը ու ծրագրային մրցույթները գնահատող հանձնաժողովների անդամների ներգրավման հարցերը:

Ծրագրի առաջին բաղադրիչի իրականացման գործընկերը «Դիլիջանի երիտասարդների համագործակցության կենտրոն» հասարակական կազմակերպությունն է: Ծրագիրը տրամադրում է երկարաժամկետ ֆինանսական միջոցներ` էկոլոգիական միջացքներում համայնքահեն բնական ռեսուրսների կառավարման նպատակով` բարելավվելով համայնքների սոցիալ-տնտեսական իրավիճակը:

«Ճանապարհային դեպարտամենտ» հիմնադրամից տեղեկացնում են, որ նոյեմբերի 15-ին` ժամը 10։00-17։00-ը, Դիլիջանի թունելը հոսանքազրկվելու է պրոֆիլակտիկ աշխատանքների պատճառով։

Հարգելի՛ վարորդներ‚ հայցում ենք Ձեր ներողամտությունը և հորդորում երթևեկելիս պահպանել ճանապարհային երթևեկության կանոնները, նշված է հաղորդագրությունում։