Գանձաքար։ Սուրբ Կիրակի մատուռ
Հայաստանի Տավուշի մարզի Գանձաքար գյուղում գտնվող Սուրբ Կիրակի մատուռը պատմական հուշարձան է, որը կառուցվել է 1286 թվականին։ Այն իր մեջ պարունակում է հայկական ավանդական ճարտարապետական տարրեր և ծառայում է որպես կարևոր մշակութային և հոգևոր վայր։ Մատուռը կառուցված է տեղական քարից և շրջապատված է միջնադարյան գերեզմանոցով։ Այն դարերի ընթացքում մի քանի վերանորոգման է ենթարկվել՝ պահպանելու իր կառուցվածքն ու նշանակությունը։
Գտնվում է գյուղից 2 կմ հարավարևելք, Խոջաբազար գյուղատեղիում, Արաբի ձորից արևմուտք, սարալանջին: Հուշարձանը կանգուն է: Հայտնի է նաև Խչբազարի խաչ անունով: Կառուցված է գետնից 2 մ բարձրության վրա, ժայռաբեկորի վրա: Կառուցման թվագրության մասին է փաստում ճակատակալ կիսակլոր քարի արձանագրությունը, որում նշվում է 1286 թվականը.: Գմբեթավոր, քառակուսի հատակագծով, միախորան, փոքր կառույց է: Պատերի անկյուններում, մոտ 1 մ բարձրության վրա, ագուցված են չորս պահունակներ, որոնց վրա հենված են ծածկի կամարները, իրենց վրա կրելով փոքր գմբեթը՝ սրբատաշ քարով կառուցված գլանաձև թմբուկով և սրածայր վեղարով: Ունի մեկ մուտք՝ արևմտյան կողմից: Վնասված են գմբեթի վեղարը և թմբուկը:
Մատուռի շրջակայքում, Արաբաձորի աջ կողմի սարահարթի վրա գերեզմանոցն է՝ անմշակ տապանաքարերով:
Ծրագիրը իրականացվում է Եվրոպական միության կողմից ֆինանսավորվող EU4Culture-ի “Մենք ենք մեր սարերը” ծրագրի շրջանակներում։
Ծրագիրը իրականացվում է Իջևանի համայնքապետարանի և Ուրբան կայուն զարգացման հիմնադրամի կողմից։
