2024-ը՝ մարզական ձեռքբերումների տարի

Իջևանի համայնքապետարանն ամփոփեց մարզական տարին։ Ավանդույթի համաձայն, Իջևանի համայնքապետարանը տարին եզրափակում է մարզական ոլորտում ունեցած հաջողությունների ամփոփմամբ՝ ոգևորելով տարվա լավագույն մարզիկներին և մարզիչներին: Տավուշի մարզպետ Հայկ Ղալումյանը և Իջևան համայնքի ղեկավար Արթուր Ճաղարյանը տարեվերջին պատվոգրեր և խրախուսական նվերներ հանձնեցին միջազգային և հանրապետական մրցաշարերում լավագույն արդյունքներ գրանցած մարզիկներին ու մարզիչներին: Ուշադրության կենտրոնում էին նաև լավագույն տասնյակում չընդգրկված, բայց մարզական մեծ նվաճումներ ունեցող մարզիկները։

Միջոցառման ընթացքում շնորհավորական խոսքով հանդես եկան Հայկ Ղալումյանը և Արթուր Ճաղարյանը, ընդգծելով մարզական ոլորտի կարևորությունը ու վստահեցնելով, որ համայնքապետարանը շարունակելու է աջակցել մարզիկներին և զարգացնելու մարզական ենթակառուցվածքները:

2024 թվականը Տավուշի մարզի համար նշանավորվեց փորձություններով և հաջողություններով։ Տարվա ընթացքում մարզում իրականացվեցին ծրագրեր՝ ուղղված համայնքների կենսապայմանների բարելավմանը, ենթակառուցվածքների զարգացմանն ու կրթական համակարգի արդիականացմանը։

Գյուղատնտեսություն

2024 թվականին Տավուշի մարզում մթերված խաղողի ծավալը կազմեց 5953.6 տոննա՝  նախորդ տարվա 3481.1 տոննայի համեմատ: 1 կգ խաղողի գնային միջակայքը հասավ 140-250 դրամի: Բացի դրանից, մթերվեց 829 տոննա բանջարեղեն և պտուղ-հատապտուղ: Իջևան համայնքի Խաշթառակ և Բերքաբեր բնակավայրերում «Տնամերձ հողամասերում այգեհիմնման և ոռոգման արդիական համակարգերի ներդրման փորձնական ծրագրի» շրջանակում, 87 տնտեսությունների այգիներում իրականացվել են կաթիլային ոռոգման համակարգերի ներդրման աշխատանքներ:

Սուբվենցիոն ծրագրեր

2024 թվականին հաստատվել է 20 սուբվենցիոն ծրագիր՝ 5.9 միլիարդ դրամ ընդհանուր արժեքով, որից 4 ծրագիր ավարտվել է ամբողջությամբ, 8-ը՝ մասամբ, իսկ մնացածը գտնվում են ընթացքի տարբեր փուլերում: Տարվա կարևոր ձեռքբերումներից էր Տավուշի մարզի 4 սահմանամերձ գյուղերի գազիֆիկացումը, որն իրականացվեց «Վարդանյան» ընտանիքի աջակցությամբ:

Դպրոցաշինություն

Տավուշի մարզում կրթական ենթակառուցվածքների զարգացման գործընթացն ընթանում է լայն թափով։ 2024 թվականի սեպտեմբերի 1-ին շահագործման հանձնվեց Կիրանցի 100 աշակերտի համար նախատեսված մոդուլային դպրոցը, որի ընդհանուր արժեքը կազմել է 680 մլն ՀՀ դրամ։ Նորակառույց դպրոցն ամբողջությամբ հագեցած է անհրաժեշտ սարքավորումներով և ապահովում է ժամանակակից կրթական միջավայր։

Ավարտվել է նաև Գանձաքարի դպրոցում շինարարական աշխատանքների հիմնական փուլը, որը նախատեսված է 480 աշակերտի համար։ Այս դպրոցի կառուցման ընդհանուր արժեքը կազմել է 1,822 մլրդ ՀՀ դրամ, և մոտ օրերս այն պատրաստ կլինի ընդունելու աշակերտներին։ Դովեղում մոդուլային դպրոցի շինարարությունը շարունակվում է. այս հաստատությունը նախատեսված է 100 աշակերտի համար։

Հինգ բնակավայրերում՝ Լուսաձորում, Պտղավանում, Բագրատաշենում, Այրումում և Արծվաբերդում, արդեն մեկնարկել են նոր կրթական հաստատությունների շինարարական աշխատանքները։ Բացի այդ, 9 դպրոց և կրթահամալիր գտնվում են նախագծման փուլում՝ Գոշում, Նավուրում, Կոթիում, Արծվաբերդում, Այգեձորում, Նոյեմբերյանում, Կողբում, Աղավնավանքում և Ոսկեվանում։ Այս նախագծերի իրականացման միջոցով նախատեսվում է լուծել կրթական ոլորտի համապարփակ խնդիրները։ Սևքարի դպրոցի և Նորաշենի կրթահամալիրի շինարարության համար պայմանագրերը կնքման փուլում են։

Բագրատաշենում կառուցվող 144 սաների համար նախատեսված մանկապարտեզը, որի արժեքը կազմում է 880 մլն ՀՀ դրամ, շահագործման կհանձնվի 2025 թվականի մարտին։

Բնակարանաշինության ծրագրեր սահմանամերձ բնակավայրերում

Կառավարության կողմից հաստատված սահմանամերձ բնակավայրերում բնակարանաշինության ծրագրերը նույնպես առաջնահերթություն են։ Տավուշի մարզում ներկայում կառուցվում է 1249 բնակելի տուն, ինչը կարևոր քայլ է սահմանամերձ գյուղերի կենսունակության ապահովման և համայնքների վերածննդի համար։

Ճանապարհաշինություն

Տավուշի մարզում 2024 թվականին ավարտվեցին 390 կմ ճանապարհների վերանորոգման աշխատանքները: Հիմնանորոգվեցին հատկապես կարևոր նշանակության ճանապարհները, (ինչպիսիք են Մ-8 (Վանաձոր-Դիլիջան),  Իջևան-Նավուր-Բերդ-Այգեպար ճանապարհները), վերանորոգվեցին համայնքային նշանակության ճանապարհներ։

2024 թվականի ՀՀ պետական բյուջեով Տավուշի մարզի համայնքային բյուջեներին հատկացվել է 5 մլրդ 267 մլն դրամ, որն ավել է 2023 թվականին հատկացված դոտացիայից 2 մլրդ 315 մլն դրամով, այդ թվում Իջևան խոշորացված համայնքում ավելացել է 706 մլն դրամով,  Դիլիջան խոշորացված համայնքում՝ 343 մլն դրամով, Բերդ խոշորացված համայնքում՝ 599 մլն դրամով, Նոյեմբերյան խոշորացված համայնքում՝ 666 մլն դրամով:

2025 թվականի ՀՀ պետական բյուջեով համայնքային բյուջեներին  նախատեսվել է հատկացնել 6 մլրդ  14 միլիոն դրամ։

Դեկտեմբերի 11-ին, ժամը 15:00-ին, Իջևանի ավագ դպրոցի հանդիսությունների դահլիճում տեղի կունենա բանաստեղծ, ՀՀ մշակույթի վաստակավոր գործիչ Կորյուն Առաքելյանի հոբելյանական երեկոն։

Միջոցառումը նվիրված է անվանի գրողի ստեղծագործական ուղուն։ Մուտքն ազատ է։

Դիմակայուն Տավուշ՝ փոփոխվող աշխարհում․ Իրազեկված ու պատրաստված, ակտիվորեն ներգրավված բնակչությամբ կկարողանանք կառուցել աղետակայուն, դիմակայուն, անվտանգ ու պաշտպանված, կայուն զարգացող երկիր․ սա է «Արտակարգ Ալիքի» տեսլականը՝ Տավուշի մարզում գործունության։ «Տավուշի մարզին սպառնացող արտակարգ իրավիճակները, դրանց կանխարգելումն ու կառավարումը» խորագրով հանրային բանախոսությունների շարքի հաջորդ կանգառն Իջևանում էր՝ համայնքի բնակչության իրազեկվածության ու դիմակայունության բարձրացման նպատակով:

Բանախոսությունը վարեց ճգնաժամային հաղորդակցության և տեղեկատվության կառավարման միջազգային փորձագետ, փրկարարական ծառայության գեներալ-մայոր, «Արտակարգ Ալիք» տեղեկատվական ՀԿ-ի և Տավուշ Մեդիայի խորհրդի նախագահ Նիկոլայ Գրիգորյանը։ Տավուշի մարզին պատուհասած ու սպառնացող արտակարգ իրավիճակներից առանձնացվեցին Իջևան համայնքի վերջին փորձությունները, դրանց պատճառներն ու նպաստող հանգամանքները, մեկ անգամ ևս կարևորվեցին իրազեկվածությունն ու պատրաստվածությունը, համայնքային դիմակայունության անհրաժեշտությունը:

Հանդիպման ընթացքում մասնակիցները՝ պետական կառավարման, տեղական ինքնակառավարման մարմինների, համայնքային կառույցների, կրթական հաստատությունների ու քաղհասարակության ներկայացուցիչները, հնարավորություն ունեցան հարցեր տալու և բարձրաձայնելու համայնքում առկա անվտանգային խնդիրները։ Փորձագետը պատասխանեց ներկաների հարցերին՝ կարևորելով համայնքներում աղետների կանխարգելման և պատրաստվածության ապահովման աշխատանքները։

«Դիմակայուն Տավուշ» ծրագրի նպատակը Տավուշի մարզն առավել անվտանգ, դիմակայուն ու ռիսկերի կառավարմամբ՝ կայուն զարգացող դարձնելն է, մարդկանց կյանքը բարելավելն ու կյանքի որակը բարձրացնելը: Միասին պիտի կյանքի կոչենք Դիմակայուն Տավուշը․ ով իրազեկված է, նա պաշտպանված է։

Կարդացեք նաև՝

2024 թվականի նոյեմբերի 25-ին Հակակոռուպցիոն դատարանը բավարարել է Գլխավոր դատախազության հայցը և դադարեցրել Իջևանում գտնվող շուրջ 10 միլիոն շուկայական արժեքին մոտարկված կադաստրային արժեք ունեցող 0,15 հա մակերեսով հողամասի նկատմամբ Ա.Թ.-ի և Ս.Չ.-ի կառուցապատման իրավունքը՝ հողամասը վերադարձնելով համայնքին:

Վճռի հիմքում դրվել է այն հանգամանքը, որ Ա.Թ.-ի և Ս.Չ.-ի կողմից հողամասը կառուցապատման իրավունքով ձեռք բերելուց հետո այն նպատակային նշանակությամբ չի օգտագործվել:

Հիշեցնենք, որ Գլխավոր դատախազության պետական շահերի պաշտպանության վարչությունը 2023 թվականի դեկտեմբերի 20-ին հայց էր ներկայացրել Հակակոռուպցիոն դատարան՝ պահանջելով դադարեցնել Տավուշի մարզի Իջևան քաղաքի Անկախության 1/41 հասցեում գտնվող 0,15 հա մակերեսով հողամասի նկատմամբ Ա.Թ.-ի և Ս.Չ.-ի կառուցապատման իրավունքը:

«Սովորիր ու վաստակիր» կարգախոսը հուշում է կարիերայի նոր հնարավորությունների և հեռանկարների մասին: Հայկական բարեգործական ընդհանուր միության ծրագրի շրջանակում՝ Երևանի պետական համալսարանի և Եվրասիա միջազգային համալսարանի հետ գործակցությամբ աշխատանքի մարզային տոնավաճառն անցկացվեց ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղում:

Տոնավաճառի նպատակն աջակցելն է Արցախից բռնի տեղահանված հայրենակիցների սոցիալ-տնտեսական ինտեգրմանը Հայաստանում՝ նպաստելով աշխատաշուկայում նրանց մրցունակության բարձրացմանն ու զբաղվածության խնդիրների լուծմանը:

Աշխատանքի կարիք ունեցող քաղաքացիների ու գործատուների միջև նորարար այս հանդիպումը նախաձեռնել է Հայկական բարեգործական ընդհանուր միությունը՝ նպաստելու ընտանիքների սոցիալական, տնտեսական ու ֆինասական կայունությանը:

Նախագծի միջազգային գործընկերների կարծիքով՝ աշխատաշուկայում քաղաքացիների մրցունակության բարձրացմանն ուղղված միջոցառումների կարիք կա..:

Տոնավաճառի գործատուների շարքում շուրջ 30 կառույցներ էին՝ տաբեր ոլորտներից. որոնք ներկայացնում էին իրենց կազմակերպությունում առկա և ակնկալվող թափուր հաստիքները:
Տոնավաճառի շրջանակում անցկացվեցին նաև հանրային խոսքի և անձնային բրենդինգի, աշխատանք գտնելու հմտությունների զարգացման դասընթացներ:

«Սովորիր ու վաստակիր» ծրագրի ամփոփիչ միջոցառումը տեղի կունենա Երևանում՝ ստեղծելով հնարավորություններ և գործնական աջակցություն այն անձանց համար, ովքեր ուզում են դրական փոփոխություններ բերել իրենց կյանքում։

Դեկտեմբերի 3-ին աշխարհում նշում են հաշմանդամություն ունեցող անձանց միջազգային օրը, Իջևանում «Հույսի կամուրջ» ՀԿ-ն կազմակերպել էր «Սպորտը հանուն հավասար հնարավորությունների» խորագրով աշխատաժողովը՝ վերստին բարձրացնելով հասարակության իրազեկվածությունը հաշմանդամություն ունեցող անձանց իրավունքների մասին։

«Հույսի կամուրջ» ՀԿ-ն, «ՈւԵՖԱ-ն երեխաների համար» հիմնադրամի աջակցությամբ, արդեն երկրորդ տարին է, ինչ իրականացնում է սպորտային մի շարք ծրագրեր, որոնք հնարավորություն են տալիս հաշմանդամություն ունեցող երեխաներին ներգրավվելու ֆիզիկական ակտիվության մեջ և զարգացնելու իրենց հմտությունները։ «Սպորտը հանուն հավասար հնարավորությունների» ծրագրի շրջանակներում ձևավորված ներառական թիմերը ոչ միայն նպաստել են երեխաների ինքնավստահության բարձրացմանը, այլ նաև առիթ են տվել նոր ընկերներ ձեռք բերելու և կյանքի տարբեր ոլորտներում հավասար հնարավորություններ ունենալու։

Համաժողովի ընթացքում Տավուշի համայնքների ներկայացուցիչները ներկայացրեցին իրենց հաջողության պատմությունները՝ թե ինչպես սպորտային միջոցառումները փոխեցին երեխաների կյանքը՝ սովորեցնելով թիմային աշխատանքի կարևորությունը, նպաստելով սոցիալական հմտությունների զարգացմանը և ավելացնելով նրանց հավատը սեփական ուժերին։

Համաժողովի ընթացքում քննարկվեցին հանրային ոլորտներում առկա մարտահրավերները և դրանք հաղթահարելու ուղիները։ Իսկ «Հույսի կամուրջը» երեխաններին սպորտի շուրջ կհամախմբի՝ արդեն 2025 թվականին։

Մեր, ձեր՝ բոլորիս բարբառի, բարքերի, լավ ու վատ «կողմերի», տեղական պատմությունների մասին, ամենակարևորը՝ ժպիտով, Տավուշ հեռուստաընկերության եթերից կրկին պատմում է Հրանտ Ղազումյանը։

ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղում գործող կենտրոնների կողքին ավալեցավ ևս մեկը՝ «Վիքիակումբը»․ այն Տավուշի մարզի երրորդ, իսկ Հայաստանի 9-րդ վիքիակումբն է, որոնց նպատակը Հայաստանում ակումբային ձևաչափով գործող ակտիվ վիքիհամայնքների ու միջավայրի ձևավորումն է, որտեղ ընդգրկված մասնակիցները կարող են նպաստել ազատ գիտելիքի ու բովանդակության ստեղծմանն ու հանրայնացմանը։ ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղի ու «Վիքիմեդիա Հայաստան» գիտակրթական ՀԿ-ի համագործակցությամբ մասնաճյուղի ուսանողներն ու համայնքի ակտիվ ու եռանդուն երիտասարդներն այցելելով ակումբ կսովորեն «Վիքիպեդիա» առցանց հանրագիտարանում հոդվածներ տեղադրել, կատարել թարգմանություններ։

Իջևանում ակումբի բացմանը ուսանողները ծանոթացան «Վիքիակումբի» աշխատանքներին մասնակցություն ունենալու սկզբունքներին ու հնարավորություններին՝ ծանոթանալով հանրագիտարանի խմբագրման, հոդվածների թարգամանության աշխատանքներին։

Իսկ առաջիկայում ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղի ուսանողները իրենց հոդվածներով կհարստացնեն համացանցում հայերեն լեզվով բովանդակությունը՝ շարունակելով ամրապնդել հայերեն գիտելիքի տարածումն ամբողջ աշխարհում։

«Արտակարգ Ալիք» տեղեկատվական հասարակական կազմակերպությունը և Տավուշ Մեդիան՝ Freedom House միջազգային կազմակերպության աջակցությամբ,  իրականացնում են ծրագիր, որի նպատակը Տավուշի մարզում ապատեղեկատվության և կեղծ լուրերի դեմ պայքարն է, մեդիամանիպուլյացիայի կանխարգելումը, մեդիագրագիտության տարածումն ու բարձրացումը, ուսուցողական և խորհրդատվական միասնական տեղեկատվական հարթակի ստեղծումը:

Կեղծ ու սուտ լուրերին դիմակայելը պահանջում է վճռականություն և գիտելիք՝ ճշգրիտ ու վստահելի տեղեկատվական հոսքերի ապահովման համար։ Սա հատկապես կարևոր է Տավուշի մարզի համայնքներում, որտեղ ապատեղեկատվությունը կարող է ապակողմնորոշել բնակչությանը ու առաջացնել բացասական տրամադրություններ, վախ ու անկայունություն։

Նոյեմբերի 18-ին Նոյեմբերյանի համայնքում անցկացվեց հանրային հանդիպում՝ «Մեդիագրագիտություն և ապատեղեկատվության դեմ պայքար» խորագրով։ Հանդիպման ընթացքում հատուկ ուշադրություն դարձվեց մեդիագրագիտության կարևորությանը և դրա հիմնական սկզբունքներին։ Տավուշ Մեդիայի լրագրող Էռնեստ Խանումյանը ներկաներին առաջարկեց քննարկելու մարզում առկա իրական դեպքերը։ Նա ներկայացրեց օրինակներ, որոնք արտահայտիչ կերպով ցույց են տալիս, թե որքան վնասակար կարող են լինել կեղծ լուրերը և ինչ մեխանիզմներով կարելի է կանխարգելել դրանց տարածումը։ Հանդիպման առանցքում էին նաև այն գործիքներն ու մեթոդները, որոնք կարող են օգնել բնակիչներին տարբերակել հավաստի տեղեկությունները կեղծ լուրերից։

Մասնակիցները ակտիվորեն մասնակցեցին հարցուպատասխանին՝  ներկայացնելով Նոյեմբերյանում շրջանառվող ապատեղեկատվության օրինակները։ Դրանք հիմնականում վերաբերում են սահմանային-անվտանգային թեմաներին։  Քննարկվեցին նաև կեղծ լուրերի աղբյուրները, դրանց տարածման հնարավոր դրդապատճառները և դրանց հակազդելու հնարավոր միջոցները։

Սիրելի տավուշեցիներ,

Տավուշի մարզում մեդիագրագիտության մակարդակի գնահատման և բարելավման նպատակով իրականացնում ենք հանրային հարցում․ Ձեր կարծիքը և փորձառությունը չափազանց կարևոր են մեզ համար՝ համայնքներում տեղեկատվական անվտանգության ամրապնդման և ապատեղեկատվության դեմ պայքարի արդյունավետ մեխանիզմներ մշակելու համար։ Խնդրում ենք պատասխանեք նշված հարցերին:

Իսկ հանրային հանդիպումներն իրականացվելու են Տավուշի մարզի բոլոր համայնքներում: Նպատակը նույնն է՝  բարձրացնել Տավուշի բնակչության իրազեկվածությունն ու զարգացնել նրանց կարողությունները՝ դիմակայելու տարատեսակ ապատեղեկատվական վտանգներին։ Մասնակցելու համար դիմեք՝ info@tavushmedia.am հասցեին կամ զանգահարեք 060 460202 հեռախոսահամարով։

Այս հանդիպումն իրականացվել է Freedom House միջազգային կազմակերպության աջակցությամբ։ Այս հոդվածում արտահայտված բովանդակությունը և կարծիքները հեղինակների պատասխանատվությունն են և պարտադիր չէ, որ արտահայտեն Freedom House միջազգային կազմակերպության տեսակետները։

Կարդացեք նաև՝