Քանի՞ տարի առաջ էր քո առաջին սեպտեմբերի մեկը։ Իսկ դպրոցական տարիները հիշո՞ւմ եք։

Ամեն անգամ Գիտելիքի տոնը, սև-սպիտակ համազգեստով երեխաները և ուսումնական եռուզեռը յուրաքանչյուրիս հիշեցնում են հենց մեր դպրոցական տարիները։ Դե, մենք էլ «Մեր բարբառն ու բարքերը» հաղորդաշարում նստել ու հիշել ենք։ Այնպես որ, վերցրե՛ք տ̵ե̵տ̵ր̵ ̵ո̵ւ̵ ̵գ̵ր̵ի̵չ̵ը̵ դպրոցական հիշողություններն ու․․․քյնացի՜նք։



Սեպտեմբերի 1-ին ընդառաջ պատրաստությունները դեռ վաղուց են մեկնարկել, և նախասեպտեմբերյան թոհուբոհին մասնակցել է նաև Տավուշ TV-ի նկարահանող խումբը։
Նոր ուսումնական տարվան ընդառաջ տավուշցիների տրամադրվածության, հավանական և անհավանական ծախսերի, առևտրային ցուցակների մասին, և ոչ միայն՝ մեզ հետ կիսվել են մեծ ու փոքր տավուշցիները։



Սիլվա Կապուտիկյան․ «Ինքնահեռացում»․ կարդում է Հրանտ Ղազումյանը։ Տեսանյութում Իջևան քաղաքն է։

ԻՆՔՆԱՀԵՌԱՑՈՒՄ

Կարոտում եմ.
Ինքս՝ իմ մեջ, ինձ հետ մնալ – կարոտում եմ.
Զարթնել՝ անհոգ,
Մանուկ օրվա հետ մանկանալ – կարոտում եմ.
Դուրս գալ տնից ու անճանաչ գնա՜լ, գնա՜լ- կարոտում եմ.
Գտած մի նոր տողի համար
Աշխարհի՜ չափ ուրախանալ – կարոտում եմ.
Քո մի խոսքից առավոտել,
Թաքուն բախտով ներսից հորդել,
Փխրել, տխրել ու կարոտել – կարոտում եմ.
Հազար տեսակ հոգս ու հարցում՝
Մեկը մեկից առաջ ընկած՝
Ինձ առել են իրենց տենդոտ հրմշտոցում,
Ինձ՝ ինձանից հեռացնո՜ւմ են, անջատո՜ւմ են.
Եվ զգում եմ մեկ էլ հանկարծ
Որ ինքս՝ ինձ կարոտո՜ւմ եմ …



Էն որ մի պյան շատ ես ուզըմ, շա՜տ-շատ ես ուզըմ, սրտով ուզըմ ես, ոտերդ թիլանըմ ա, տյա մեր բարբառըմ ասըմ են «նըղըվըհարիկը կյալ»։ Իսկ տյուք ինչ-որ մընի հըմար նըղըվըհարիկն ե՞ք կյալի։

Մեր եթերում կրկին Հրանտ Ղազումյանն է, իսկ դա նշանակում է, որ ձեզ համար բերել ենք իջևանյան համով զրույցների հերթական չափաբաժինը։ «Մեր բարբառն ու բարքերը» հաղորդաշարի հերթական թողարկումն իսկը ձեր քիմքին ու ատամին հարմար է․ դիտե՛ք՝ կհամոզվեք։

Հրանտի պատմածներից․ «Մյացա-տեհա մի ղլմըղալ, քյացի-տեհա՝ մի բյանդալար․ Տրոմբիկ տոտի հըրեվան Լոդրիկի տղա Պարապիկը կեղտը վեր ա ունըմ, տանըմ քցըմ կետը, էդ քիչ չի՝ քիմ ա ֆեյսբուքըմ բնապահպանա՜կան, հայրենասիրա՜կան թեմաներով պյան-մյան ա գրըմ։ Տրոմբիկ տոտեն էդ ամեն ինչը տենըմ ա, ասըմ ա՝ «ի սրյա թյուգունքը ռեշնի, սյա չէ՞ր, որ տարավ, կեղտը լյքցրուց կետը»։ Քիմ ա պրիշակ անըմ, վեճարթ անըմ, Պարապիկի լենքն ու էրգյանքը մին ա անըմ։ Ասածս ինչ ա՝ եթե չեք ուզըմ, որ Տրոմբիկ տոտեն ծեր ջանի հըմար էլ հասնի, կյա ծեզ ընդըզըհան անի՝ կեղտը կետը մի՛ լքցրեք»։



Կանաչ Իջևանը և կարոտի մասին տողերը՝ մեկ ամբողջություն։ «Ասում են՝ կարոտը»․ կարդում է Հրանտ Ղազումյանը։

ԱՍՈՒՄ ԵՆ

Ասում են՝ կարոտը խոսել չգիտի,
Բայց իմ կարոտը արտասվել գիտի,
Ասում են՝ կարոտը լսել չգիտի,
Բայց իմ կարոտը արարել գիտի,
Ասում են՝ կարոտը զգալ չգիտի,
Բայց իմ կարոտը համբերել գիտի,
Ասում են՝ կարոտը տեսնել չգիտի,
Բայց իմ կարոտը երազել գիտի,
Նա ապրել գիտի, նվիրվել գիտի,
Խավարի միջից խենթ բոցավառվել ու մարել գիտի…
Ասում են՝ կարոտը ատել չգիտի,
Բայց իմ կարոտը հանդուրժել գիտի,
Նա ներել գիտի, ու սիրել գիտի,
Ամեն նոտայից, ամեն հնչյունից,
Իր լեզվով գոչել, հառաչել գիտի,
Ամեն մի բառը ու ամեն տառը,
Նա համառորեն վերլուծել գիտի…
Ասե՛ք՝ կարոտը ոչինչ չգիտի՞,
Բայց ես էլ կասեմ, որ իմ կարոտը տանջվել գիտի…



Համո Սահյան․ «Օրը մթնեց»․ կարդում է Հրանտ Ղազումյանը։ Տեսանյութում Իջևանն է։

ՕՐԸ ՄԹՆԵՑ

Օրը մթնեց, ժամն է արդեն
Իրիկնահացի,
Տխրությունս կամաց-կամաց
Փոխվում է լացի:

Իջնում էին խոհուն, խոնարհ
Դեզերի ուսին
Մի կաթնահունց երկնակամար,
Մի ծերատ լուսին:

Մեկը մեկից ամաչելով,
Եվ զուսպ, և հավաք,
Նստում էին մերոնք կարգով-
Կրտսեր ու ավագ:

Նստում էին և սպասում
Մինչև պապը գար,
Մինչև բակում Ծաղիկ եզան
Զանգը ծլնգար:

Պապը գալիս, սուփրի գլխին
Նստում էր շուքով,
Եվ լցվում էր տունը դաշտի
Բույր ու շշուկով…

Ու երբ տատս ձեռքն էր առնում
Շերեփը իր հին,
Գդալները բնազդաբար
Աղմկում էին:

Թանապուրի տաք գոլորշին
Գերանին առնում
Եվ սյունն ի վար գլոր-գլոր
Ուլունք էր դառնում:

Վայելում էր տաք թանապուր,
Լավաշ ու սամիթ
Աշխարավոր մի գերդաստան՝
Պարզ ու միամիտ…

Հիմա այդ մեծ գերդաստանից
Ոչ մեկը չկա…
Ես եմ մնում լոկ իբրև հուշ
Եվ իբրև վկա:

Օրը մթնեց, ժամն է արդեն
Իրիկնահացի,
Տխրությունս կամաց-կամաց
Փոխվում է լացի:



Փոքրիկ Աննայի և Ռուզաննայի մանկական զրույցները սալորի, խաղաղության և Իջևանից ներս ու դուրս աշխարհի մասին։ Զրուցում է Տավուշ TV-ից Ասպրամ Սարատիկյանը։

«Ես անընդհատ ասում էի՝ խաղաղություն լինի, պատերազմը կորչի երկրի երեսից․․․էդպես անընդհատ մտքումս ասում էի»։



2022-2023 ուս.տարվան ընդառաջ Տավուշի մարզում առաջին անգամ մեկնարկում է «Իրական դպրոց» նախագիծը:

Դպրոցի գործունեության սկիզբը տրվում է մարզկենտրոն Իջևանից. oգոստոսի 12-ին կայացավ բաց դաս-հանդիպում, որի ընթացքում բոլոր հետաքրքրված անձինք հնարավորություն ստացան մանրամասն ծանոթանալու Իրական դպրոցի կառուցվածքին, նպատակին, գաղափարներին և իրականացված ու իրականացվելիք նախագծերին:

Բացի դպրոցի գործունեությանը մասնակիցներին ծանոթացնելը, Իրական դպրոցը ամռան ամիսների ընթացքում Իջևանում հանդես էր եկել կրթամշակութային մի քանի նախաձեռնություններով:

«Իրական դպրոց» նախագիծը իրականացվում է ԵՄ «Համայնքի ղեկավարները՝ հանուն տնտեսական զարգացման» տարածաշրջանային դրամաշնորհային ծրագրի շրջանակներում: Ծրագրի գլխավոր հայտատուն Իջևանի համայնքապետարանն է, որը, համագործակցելով Առաջատար տեխնոլոգիաների ձեռնարկությունների միության (ԱՏՁՄ) և COWO համայնքային աշխատամիջավայրի հետ, նպատակ ունի ծավալել պետություն-մասնավոր գործընկերության երկխոսություն՝ ուղղված զբոսաշրջության, բարձրարժեք գյուղատնտեսության և սննդի վերամշակման ոլորտներում նորարար ձեռներեցության զարգացման համար կայուն էկոհամակարգի ստեղծմանը։

Ծրագիրն առաջարկում է առաջադեմ կրթական հնարավորություններ՝ Իրական դպրոցի գործարկման և մասնագիտական դասընթացների մեկնարկի միջոցով՝ հիմնված նախագծային կրթության մոդելի վրա:
Իրական դպրոցի սաներն ունեն մասնագիտական վերապատրաստում ստանալու հնարավորություն` վարժանքների, աշխատանքի վրա հիմնված ուսուցման և կոշտ ու փափուկ հմտությունների զարգացման միջոցով:



«Պատերազմից հետո մոտ երկու տարի է անցել, ու շատ հերոսների ընտանիքներում զավակներ են ծնվում, շատ աղջիկներ փորձում են նոր ընտանիքներ կազմել, շատ մայրիկներ փորձում են ապրել այս դժվար ժամանակներում, և դա ինձ համար վերածննդի լավագույն օրինակն է․․․»․ պարուսույց Մերի Չիբուխչյանի նոր ներկայացումը կրում է «44-ի Վերածնունդը» խորագիրը։

Սա Մերիի և M Dance Studio-ի երկրորդ ներկայացումն է, որ կայանում է Իջևանի Մշակույթի պալատում։ Նախորդ տարի նույն վայրում բեմին էր մեկ այլ՝ «Չբացված հույսի առավոտը» խորագրով պարային ներկայացումը։

Մերին պատմում է, որ կան զգացմունքներ, որոնք հնարավոր է արտահայտել միայն արվեստի լեզվով, և այդ զգացմունքերից կազմված պատմության մասերից էլ ծնվել են երկու ներկայացումները։ 44-օրյա պատերազմում անմահացած Մանվելի նորածին եղբորը՝ Էմանուելին և նրա՝ կրկին ապրող ընտանիքը տեսնելով է Մերին հասել վերածննդի պատկերին, որին էլ նվիրված է նոր ներկայացումը։

«Ինձ համար ամենակարևոր խորհուրդն այն է, որ յուրաքանչյուրիս մեջ էլ տղերքն ապրում են․ այսինքն՝ քանի դեռ մենք կանք, քանի դեռ հիշում ենք, խոսում իրենց մասին՝ իրենց պատմություններն անավարտ չեն մնացել»․ ասում է Մերին։

Ուղիղ եթերով հեռարձակված ներկայացումը՝ այստեղ։

«Կատարյալ օրինակ»․ այս բառերն են անընդմեջ հնչում «Տղերքը» հաղորդաշարի մեր այսօրվա հերոսի՝ կապիտան Արմեն Սահակյանի մասին պատմողների խոսքում։
«Որ վիրավորվել էր հոկտեմբերի 16-ին, եկել էր, ասում եմ՝ Արմեն, գոնե մի երկու օր մնա, բուժվես՝ նոր, բա՝ չէ, զինվորներիս մոտ մարդ չկա, ես ոնց թողնեմ իրենց, գամ․․․ ու էլի հետ գնաց՝ մնաց ընդամենը մի օր»․
Արմեն Սահակյանը ծնվել է 1994 թ. մարտի 31-ին, Տավուշի մարզի Իջևան քաղաքում: Սովորել է Իջևանի թիվ 3 միջնակարգ դպրոցում։ 2002 թ.-ից հաճախել է մարզադպրոց՝սամբոյի դասընթացների:
2010թ. ընդունվել է Երևանի պետական համալսարանի Իջևանի մասնաճյուղի բնագիտական ֆակուլտետ՝ անվճար հիմունքներով: Սակայն Արմենի որոշումն էր, որ պետք է սպա դառնա: 2010 թ. ընդունվել է Վ. Սարգսյանի անվան ռազմական համալսարան:
Ուսումը նրան բանակի իսկական նվիրյալ էր դարձրել։ Համալսարանն ավարտելուց հետո ցանկություն է հայտնել ծառայել Ջրականում․ այստեղ ծառայությունն անց է կացրել հինգ տարի:
Մասնակցել է Ապրիլյան քառօրյա պատերազմին և ոչ մի պարագայում իր զորքին թույլ չի տվել նահանջել իրենց դիրքերից:
2019թ. սեպտեմբերից տեղափոխվել է Իջևանի N զորամաս, որպեսզի լինի ընտանիքի կողքին: Սեպտեմբերի 30-ից մասնակցել է Արցախյան 44-օրյա պատերազմին:
Առանց երկմտելու և նույնիսկ ընտանիքի անդամներին հրաժեշտ տալու մեկնել է Արցախ՝ պաշտպանելու հյուսիսային հատվածի՝ Մատաղիսի դիրքերը: Մոտ մեկ ամիս հրամանատարին վայել հզորությամբ պահել է դիրքերը: Հոկտեմբերի 16-ին ստացել է բեկորային վնասվածքներ, սակայն հոսպիտալում անմիջապես հեռացնել է տվել բեկորներն ու վերադարձել դիրք՝ իր զինվորների մոտ:
Արմեն Սահակյանը զոհվել է Դրմբոնը պաշտպանելիս՝ հոկտեմբերի 28-ին, անօդաչու թռչող սարքի հարվածից:
Որպես հրամանատարի՝ նրա մասնագիտական ունակությունների ու նվիրման մեծագույն վկայությունը մնաց առարկայապես՝ կապիտան Սահակյանի ստորաբաժանումն իր խնդիրը կատարեց լիովին։ Իսկ Արմենը միացավ հանուն Հայրենիքի անմահացածների բանակին՝ իր մշտական ներկայութամբ մնալով մեր կողքին՝ որպես օրինակ և ուղեցույց․․․