Ենոքավանի Սուրբ Սարգիս մատուռը կարևոր կրոնական և մշակութային հուշարձան է, որը գտնվում է Հայաստանի Տավուշի մարզում։ Կառուցված լինելով 13-րդ դարում՝ մատուռը նվիրված է Սուրբ Սարգիսին, որը Հայ Առաքելական եկեղեցու սրբերից մեկն է և հայտնի է որպես զինվորների, երիտասարդների և ճանապարհորդների հովանավոր։ Սուրբ Սարգիսի տոնը կարևոր իրադարձություն է հայկական տոնացույցում և հաճախ նշվում է հատուկ արարողություններով և տոնակատարություններով։
Ճարտարապետական առումով մատուռը միջնադարյան հայկական դիզայնի լավ օրինակ է։ Այն ունի մեկ նավ, որը բնորոշ է գյուղական մատուռներին և կառուցված է տեղական քարերից, ինչը ապահովում է դրա ամրությունն ու դիմացկունությունը։ Ներսում մատուռը համեստ է զարդարված՝ շեշտադրելով հոգևորությունը և ոչ թե զարդարանքը։
Մատուռում գտնվում են խաչքարեր՝ մանրանկարչական կերպով փորագրված և հայկական կրոնական արվեստի յուրահատուկ օրինակներ։ Դարերի ընթացքում մատուռը ենթարկվել է տարբեր վերականգնումների՝ պահպանելով դրա կառուցվածքային ամբողջականությունն ու գեղարվեստական առանձնահատկությունները։
Սուրբ Սարգիս մատուռը հանդիսանում է հայտնի ուխտատեղի, հատկապես Սուրբ Սարգիսի տոնի ժամանակ, երբ շատ մարդիկ այցելում են, օրհնություն ստանալու, ուխտ կատարելու և կրոնական արարողություններին մասնակցելու համար։ Մատուռը խորը ինտեգրված է տեղի ավանդույթների մեջ և հաճախ հյուրընկալում է կարևոր համայնքային իրադարձություններ, ինչպիսիք են մկրտությունները, հարսանիքները և այլ կրոնական արարողություններ։
#bwg_container1_1 #bwg_container2_1 #bwg_mosaic_thumbnails_div_1 { width: 100%; position: relative; background-color: rgba(255, 255, 255, 0.00); text-align: center; justify-content: center; margin-left: auto; margin-right: auto; padding-left: 2px; padding-top: 2px; } #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .bwg_mosaic_thumb_spun_1 { display: block; position: absolute; border-radius: 0; border: 0px none #CCCCCC; background-color:rgba(0,0,0, 0.30); -moz-box-sizing: content-box !important; -webkit-box-sizing: content-box !important; box-sizing: content-box !important; } #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .bwg_mosaic_thumb_1 { display: block; -moz-box-sizing: content-box !important; -webkit-box-sizing: content-box !important; box-sizing: content-box !important; margin: 0; opacity: 1.00; } #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .bwg_mosaic_thumb_spun_1:hover { opacity: 1; backface-visibility: hidden; -webkit-backface-visibility: hidden; -moz-backface-visibility: hidden; -ms-backface-visibility: hidden; z-index: 102; } @media only screen and (min-width: 480px) { #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .bwg-container-1.bwg-mosaic-thumbnails .bwg-item0 img { -webkit-transition: -webkit-transform .3s; transition: transform .3s; } #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .bwg-container-1.bwg-mosaic-thumbnails .bwg-item0 img:hover { -ms-transform: scale(1.08); -webkit-transform: scale(1.08); transform: scale(1.08); } } #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .bwg_mosaic_thumbnails_1 { background-color: rgba(255, 255, 255, 0.00); font-size: 0; position: relative; text-align: center; display: inline-block; visibility: hidden; } /*image title styles*/ #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .bwg_mosaic_title_spun1_1, #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .bwg-mosaic-thumbnails .bwg_ecommerce_spun1_1 { position: absolute; display: block; opacity: 0; box-sizing: border-box; text-align: center; top: 50%; left: 50%; transform: translate(-50%, -50%); } #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .bwg-mosaic-thumbnails .bwg_mosaic_title_spun2_1, #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .bwg-mosaic-thumbnails .bwg_ecommerce_spun2_1 { color: #323A45; font-size: 16px; font-weight: bold; text-shadow: ; vertical-align: middle; word-wrap: break-word; } .bwg_mosaic_play_icon_spun_1 { display: table; position: absolute; left: -10000px; top: 0px; opacity: 0; } .bwg_mosaic_play_icon_1 { color: #323A45; font-size: 32px; vertical-align: middle; display: table-cell !important; z-index: 1; text-align: center; margin: 0 auto; } #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .bwg_gal_title_1 { background-color: rgba(0, 0, 0, 0); color: #323A45; display: block; font-size: 16px; font-weight: bold; padding: 2px; text-shadow: ; text-align: center; } @media screen and (max-width: 350px) { div[class^="bwg_mosaic_thumbnails_"], span[class^="bwg_mosaic_thumb_spun_"] { width: 100% !important; } img[class^="bwg_mosaic_thumb_"] { width: 100% !important; height: auto !important; margin: 0px auto !important; } }
/*pagination styles*/ #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .tablenav-pages_1 { text-align: center; font-size: 12px; font-weight: bold; color: #666666; margin: 6px 0 4px; display: block; } @media only screen and (max-width : 320px) { #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .displaying-num_1 { display: none; } } #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .displaying-num_1 { font-size: 12px; font-weight: bold; color: #666666; margin-right: 10px; vertical-align: middle; } #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .paging-input_1 { font-size: 12px; font-weight: bold; color: #666666; vertical-align: middle; } #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .tablenav-pages_1 a.disabled, #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .tablenav-pages_1 a.disabled:hover, #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .tablenav-pages_1 a.disabled:focus, #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .tablenav-pages_1 input.bwg_current_page { cursor: default; color: rgba(102, 102, 102, 0.5); } #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .tablenav-pages_1 a, #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 .tablenav-pages_1 input.bwg_current_page { cursor: pointer; text-align: center; font-size: 12px; font-weight: bold; color: #666666; text-decoration: none; padding: 3px 6px; margin: 0; border-radius: 0; border-style: solid; border-width: 1px; border-color: #E3E3E3; background-color: rgba(255, 255, 255, 1.00); box-shadow: 0; transition: all 0.3s ease 0s;-webkit-transition: all 0.3s ease 0s; }
if( jQuery('.bwg_nav_cont_1').length > 1 ) { jQuery('.bwg_nav_cont_1').first().remove() } function spider_page_1(cur, x, y, load_more) { if (typeof load_more == "undefined") { var load_more = false; } if (jQuery(cur).hasClass('disabled')) { return false; } var items_county_1 = 1; switch (y) { case 1: if (x >= items_county_1) { document.getElementById('page_number_1').value = items_county_1; } else { document.getElementById('page_number_1').value = x + 1; } break; case 2: document.getElementById('page_number_1').value = items_county_1; break; case -1: if (x == 1) { document.getElementById('page_number_1').value = 1; } else { document.getElementById('page_number_1').value = x - 1; } break; case -2: document.getElementById('page_number_1').value = 1; break; case 0: document.getElementById('page_number_1').value = x; break; default: document.getElementById('page_number_1').value = 1; } bwg_ajax('gal_front_form_1', '1', 'bwg_thumbnails_mosaic_1', '0', '', 'gallery', 0, '', '', load_more, '', 1); } jQuery('.first-page-1').on('click', function () { spider_page_1(this, 1, -2, 'numeric'); return false; }); jQuery('.prev-page-1').on('click', function () { spider_page_1(this, 1, -1, 'numeric'); return false; }); jQuery('.next-page-1').on('click', function () { spider_page_1(this, 1, 1, 'numeric'); return false; }); jQuery('.last-page-1').on('click', function () { spider_page_1(this, 1, 2, 'numeric'); return false; }); /* Change page on input enter. */ function bwg_change_page_1( e, that ) { if ( e.key == 'Enter' ) { var to_page = parseInt(jQuery(that).val()); var pages_count = jQuery(that).parents(".pagination-links").data("pages-count"); var current_url_param = jQuery(that).attr('data-url-info'); if (to_page > pages_count) { to_page = 1; } spider_page_1(this, to_page, 0, 'numeric'); return false; } return true; } jQuery('.bwg_load_btn_1').on('click', function () { spider_page_1(this, 1, 1, true); return false; }); #bwg_container1_1 #bwg_container2_1 #spider_popup_overlay_1 { background-color: #EEEEEE; opacity: 0.60; }
if (document.readyState === 'complete') { if( typeof bwg_main_ready == 'function' ) { if ( jQuery("#bwg_container1_1").height() ) { bwg_main_ready(jQuery("#bwg_container1_1")); } } } else { document.addEventListener('DOMContentLoaded', function() { if( typeof bwg_main_ready == 'function' ) { if ( jQuery("#bwg_container1_1").height() ) { bwg_main_ready(jQuery("#bwg_container1_1")); } } }); }
Ենոքավանը հայտնի է իր գեղեցիկ բնությամբ՝ հարուստ անտառներով, քարքարոտ ժայռերով և տեսարժան վայրերով, ինչը ապահովում է խաղաղ միջավայր այցելուների համար։ Շրջակայքում կան նաև զբոսաշրջային հետաքրքրաշարժ վայրեր, ինչպիսիք են Լաստիվերի քարանձավներն ու ջրվեժները, որոնք առաջարկում են հետազոտության և բնության վայելման հնարավորություններ։ Այս բնական հուշարձանները, համակցված մատուռի հոգևոր և մշակութային կարևորության հետ, դարձնում են Ենոքավանը հետաքրքիր զբոսաշրջային վայր։ Սուրբ Սարգիս մատուռի պահպանման ջանքերը կազմում են Հայաստանի հարուստ մշակութային և կրոնական ժառանգությունը պահպանելու ավելի լայն նախաձեռնությունների մաս։ Տեղական և միջազգային կազմակերպություններն աջակցում են այս ջանքերին ֆինանսավորմամբ և մասնագիտական օգնությամբ՝ ապահովելով, որ մատուռը մնա համայնքի ինքնության կենսունակ մասը։ Տեղական համայնքը նույնպես մեծ դեր է խաղում մատուռի պահպանության և խնամքի գործում՝ ակտիվորեն մասնակցելով դրա պահպանմանը։
Սուրբ Սարգիս մատուռ այցելողներին խրախուսվում է հարգել դրա կրոնական նշանակությունը՝ համեստ հագուստով և հարգալից վերաբերմունքով։ Այցելության լավագույն ժամանակահատվածը գարունը և ամառն է, երբ եղանակը հաճելի է, և շրջակա բնությունը՝ ամենագեղեցիկ։ Ավելի հարստացված փորձառության համար կարելի է մասնակցել էքսկուրսիաների, որոնք տրամադրում են պատմական համատեքստ և կիսվում են մատուռի հետ կապված տեղական պատմություններով։
Ամփոփելով, Ենոքավանի Սուրբ Սարգիս մատուռը խոր պատմական, կրոնական և մշակութային կարևորություն ունեցող վայր է։ Դրա միջնադարյան ճարտարապետությունը, տեղի ավանդույթների մեջ ինտեգրումը, տեսարժան շրջակայքը և պահպանման շարունակական ջանքերը այն դարձնում են կարևոր վայր թե՛ ուխտագնացների և թե՛ զբոսաշրջիկների համար։
Ծրագիրը իրականացվում է Եվրոպական միության կողմից ֆինանսավորվող EU4Culture-ի “Մենք ենք մեր սարերը” ծրագրի շրջանակներում։
Ծրագիրը իրականացվում է Իջևանի համայնքապետարանի և Ուրբան կայուն զարգացման հիմնադրամի կողմից։
