Շարունակում ենք ներկայացնել սահմանամերձ բնակավայրերի կյանքն ու ապրելակերպը, խնդիրներն ու մարտահրավերները։
Ոսկեվանում, բացի սահմանային-անվտանգային խնդիրներից, չափազանց սուր է ջրի խնդիրը։ Կլիմայի փոփոխության հետևանքով տարածաշրջանում ձմեռները սակավաձյուն են, տեղումները քիչ, և հետևաբար ջրի պաշարներ հավաքելը կենսական մարտահրավեր է։
Կրթության ոլորտի հիմնահարցերը Տավուշի սահմանամերձ բնակավայրերում։
ՏավուշTV-ի տաղավարում Էռնեստ Խանումյանը Ներքին Կարմիրաղբյուրի դպրոցի ուսուցչուհի Արևիկ Մելիքյանի, Այգեպարի դպրոցի ուսուցչուհի Տաթև Գրիգորյանի և Կոթիի դպրոցի աշակերտական խորհրդի նախագահ Լիա Ազիբեկյանի հետ վերհանում է Տավուշի սահմանամերձ բնակավայրերում առկա անվտանգային խնդիրները, որոնք հետևանքներ են թողնում կրթության որակի ու հասանելիության վրա։
Մեկնաբանություններում կիսվե՛ք թեմայի վերաբերյալ ձեր դիտարկումներով․ գրե՛ք և միացե՛ք քննարկմանը։
Տավուշի մարզի Դովեղ գյուղը շուրջ 15 կմ երկարությամբ սահմանակից է Ադրբեջանին։ Սահմանամերձ Դովեղը Տավուշի մարզի Նոյեմբերյան համայնքի ամենահին բնակավայրերից մեկն է, կարելի ասել, որ դովեղցիները ապրում են հակառակորդի դիտակետում։
Չնայած մի շարք խնդիրների, այնուամենայնիվ, դովեղեցիները աշխատում են չհեռանալ հարազատ գյուղից և փորձում են այնպես անել, որ այլ վայրերից գան և վայելեն Դովեղի բնությունը, այցելեն հնադարյան եկեղեցիներն ու ծանոթանան իրենց գյուղի հարուստ պատմությանը։
Նոր դպրոցի կառուցումը Դովեղում բնակիչների համար կարևոր իրադարձություն է , այն առավել անվտանգ տեղանքում է և ապահովված է թաքստոցներով :
Գյուղի փոքրաքանակ երիտասարդները ջանք չեն խնայում լինել ակտիվ և հանրության ուշադրությունը գրավել դեպի իրենց հարազատ Դովեղը:
Ճանապարհը տանում է դեպի Բարեկամավան․ հայ-ադրբեջանական սահմանից մոտ 1000 մետր հեռավորությամբ գտնվող Բարեկամավանում այսօր մոտ 150 մարդ է ապրում։ Գյուղական անխռով լռությունը մեր նկարահանման պահին մերթընդմերթ ընդմիջում էին «Արջուկն» իր հաչոցով ու գյուղամիջի շինարարական աղմուկը։ Այստեղ ջրի, էլէեկտրաէներգիայի, ճանապարհների, գազի ու ենթակառուցվածքների խնդիրներից զատ՝ սահմանային ու անվտանգային խնդիրն է առաջին տեղում, և ըստ գյուղացիների դա է հիմնական պատճառը, որ նախկինում 1500 բնակիչ ունեցող գյուղի մարդկանց թիվը նվազել է առնվազն 10 անգամ։
Գյուղամեջում գտնվող փակ խանութները, դատարկ փողոցներն ու փակ տների հողատարածքներում ծառերի չհավաքած բերքը Բարեկամավանի «ծերացող գյուղ» լինելու մասին են վկայում։ Գյուղի դպրոցում վերջին շրջանում աշխուժություն կա՝ Արցախից 5 աշակերտ են միացել բարեկամավանցի դպրոցականներին։ Դպրոցն այժմ 20 աշակերտ ունի։ Դպրոցի պատերին իրազեկման պաստառներ են՝ առաջին օգնության, արտակարգ իրավիճակներում վարվեցողության կանոնների մասին, որոնց Բարեկամավանում տիրապետում են բոլորը՝ անկախ տարիքից։ Բազմաթիվ նյութական կարիքներ ունեցող դպրոցը նաև աշակերտների կարիք ունի։ Ընդարձակ դասասենյակները վկայում են, որ ոչ վաղ անցյալում դպրոցը աշակերտական մեծ հոսք է ունեցել։
Այս տարի դպրոցը 4 շրջանավարտ է ունենալու․ Դիանան պատրաստվում է իրավաբան դառնալ․ նա ցանկանում է իրավական դաշտում բարձրաձայնել սեփական գյուղի խնդիրներն ու կարիքները։ Նրանց առօրյան գրեթե անփոփոխ է․ առավոտյան դպրոցն է, հետո գյուղի եկեղեցու բակում հավաքվելը ու ընտանիքին օգնելը։
Բարեկամավանում հիմա խաղաղ է, վերջին տարիներին այստեղ կրակոցներ չեն լսվել, սակայն գյուղի պատկերը տխուր ու մտահոգիչ է։ Բարեկամավանը դատարկվում է։ Գյուղի միակ երիտասարդը՝ Գագիկը, ուսումն ավարտելուց հետո վերադարձել է Բարեկամավան։ Տխրությամբ, բայց հույսով նա պատմում է գյուղի անտեսված լինելու պատճառների մասին։
Բնակչության հիմնական մտահոգությունը օր-օրի խորացող սոցիալական ծանր իրավիճակն է։ Խորհրդային տարիներին գյուղացիները զբաղվում էին այգեգործությամբ, անասնապահությամբ, իսկ հիմա չեն անում ոչինչ միայն մտահոգիչ պատճառաբանությամբ՝ հողերի մեծ մասը հակառակորդի դիտարկման տակ են, մյուս մասն էլ՝ ականապատ է: Ջուրն այնքան քիչ է, որ նույնիսկ տնամերձ հողերին չի հերիքում և դրանք անմշակ են մնում: Բարեկամավանը ուշադրության ու «բարեկամության» խիստ կարիք ունի․ հարցն այստեղ կարծես թե հռետորական չէ՝ ինչպես սահմանապահ բնակչությանը պահել գյուղում։ Բոլորիս աչքի առաջ, խաղաղ ու հանգիստ, երբեմնի մարդաշատ Բարեկամավանի բնակչությունը ծերանում ու նոսրանում է։
Մշակույթի ոլորտի խնդիրները Տավուշի սահմանամերձ բնակավայրերում․ Քննարկում ՏավուշTV-ի եթերում
Տավուշ TV-ի տաղավարում Էռնեստ Խանումյանը Իջևանի համայնքապետարանի կրթության, մշակույթի ու երիտասարդության բաժնի պետ Լիլիթ Ղալումյանի, Բերդի համայնքային մշակույթի տան տնօրեն Արմեն Մելիքյանի ու Ոսկեվանի մշակույթի կենտրոնի տնօրեն Արթուր Մելքոնյանի հետ վերհանում է Տավուշի սահմանամերձ բնակավայրերում մշակույթի զարգացմանն խանգարող մարտահրավերները, դրանք հաղթահարելու ճանապարհներն ու հեռանկարները։
Մեկնաբանություններում կիսվե՛ք թեմայի վերաբերյալ ձեր կարծիքներով․ գրե՛ք և միացե՛ք քննարկմանը։
Տավուշի սահմանամերձ բնակավայրերի խնդիրները․ Բերդավան
Տեսանյութը ներկայացնում է Բերդավան գյուղի խնդիրները և գյուղացիներին՝ իրենց առօրյա կյանքով, պայքարով ու արարումով։
Հեղինակ՝ Տավուշ Մեդիայի թղթակից Հրանուշ Անանյան:
Նախագիծն իրականացվել է Մեդիա նախաձեռնությունների կենտրոնի ֆինանսական աջակցությամբ՝ «Անկախ մեդիա բովանդակության ստեղծում» դրամաշնորհային ծրագրի շրջանակում։