Գյուղն ու մարդիկ սահմանին․ Բերդավան

Շաբաթ առավոտյան գործընկերներով ճանապարհ ենք ընկնում դեպի Բերդավան։

Թեպետ օրը շաբաթ էր, սակայն գյուղում աշխուժություն կար՝ երեխաների խաղի աղմուկ, գյուղամիջյան զրույցներ, շինարարություն, մշակույթի տնից լսվող հայրենասիրական երգ։

ԲԵՐԴԱՎԱՆԻ ԱՄՐՈՑԸ

Բերդավանում մեզ ասացին, որ ով առաջին անգամ է ոտք դնում գյուղ, ուրեմն իր այցը պիտի սկսի Ղալինջաքար ամրոցից։ Գյուղի ամենանշանավոր ու խորհրդանշական բերդն է Ղալինջաքարը, թվագրվում է 12-րդ դար։

Բերդի անվան ստուգաբանությունը բացահայտվում է Տավուշի բնակչության բարբառում այժմ էլ կիրառական «ղալին» բազմիմաստ բառի հետ: Այն ունի խիտ, շատ, հաստ, հորդ, վարար իմաստները:

Առաջին երեքը լիովին համահունչ են բերդի անվանը՝ շատ քարերով, խիտ շարվածքով և հաստ պատերով ամրոց: Ամրոցը կարևոր դեր է խաղացել ոչ միայն գյուղի, այլև տարածաշրջանի բնակչության պաշտպանության գործում:

Շարունակությունը կարդացեք այստեղ:




Բերդի «Սորաններ» դենդրոպարկում բարձրացվել է Հայոց Եռագույնը

Հունվարի 27-ին, Բանակի օրվա և ՀՀ ԶՈւ կազմավորման 31-րդ տարեդարձի կապակցությամբ, Բերդի «Սորաններ» դենդրոպարկում կայացել է ՀՀ դրոշի բարձրացման հանդիսավոր արարողություն:

Տավուշ TV-ի նկարահանող խումբը ներկա է եղել արարողությանը․ ձեզ ենք ներկայացնում տեղից մեր Տավուշյան ռեպորտաժը։ 






Սահմանապահ զորամասում կայացավ «Թմկաբերդի առումը» պոեմի երաժշտական ներկայացման առաջնախաղը

«Թմկաբերդի առումը» պոեմը՝ նոր մեկնաբանությամբ՝ Տավուշի սահմանապահ զորամասի զինծառայողների ներկայացմամբ:

Զորամասում վերջերս ձևավորված գեղարվեստական ինքնագործունեության խմբի կատարմամբ դեկտեմբերի 16-ին կայացավ Հովհաննես Թումանյանի «Թմկաբերդի առումը» պոեմի երաժշտական ներկայացման առաջնախաղը:

Ժամկետային զինծառայող Ալեքսանդր Գաբրիելյանը մեզ հետ զրույցում պատմում է, թե ինչպես է ծնվել Թումանյանի պոեմը ներկայացնելու գաղափարը։

«Մերօրյա զինվորը ամուր կանգնած է սահմանին, ստեղծագործող է և ունի ասելիք իր համայնքին և հասարակությանը»,- իր խոսքում նշում է զորամասի գնդերց Հովհաննես սարկավագը:

Բերդ քաղաքում ներկայացումը բեմադրելու նախաձեռնությունն իրականություն է դարձել զորամասի հրամանատարի՝ բարոյահոգեբանական ապահովման գծով տեղակալի աջակցությամբ:  Ներկայացման նպատակը բանակ-հասարակություն կապի առավել ամրապնդումն է։






Սահմանամերձ գյուղերի խնդիրները Տավուշի մարզում. կլոր սեղան-քննարկում

Տավուշ TV-ի տաղավարում մեր այս քննարկման ընթացքում խոսում ենք սահմանամերձ գյուղերի և բնակչության առջև ծառացած խնդիրների և մարտահրավերների մասին: Քննարկման հյուրերն են Այգեպար բնակավայրի վարչական ղեկավար Արկադի Յամուկյանը, «ՆՈՅ շունչ» երիտասարդական նախաձեռնության համակարգող Լևոն Ամիրաղյանը և Բաղանիս բնակավայրի վարչական ղեկավար Գևորգ Սահակյանը:






Երկիր պահողները․ Սահմանամերձ գյուղերի խնդիրները Տավուշի մարզում

Չնայած սահմանային և տարածաշրջանային լարվածությանը՝ Իջևան խոշորացված համայնքի բնակավայրերը շարունակում են ապրել իրենց՝ արդեն  առօրյա կյանքով և հոգսերով։ Սահմանամերձ համայնքներում առաջնային հարցերը շատ են․ դրանց մասին զրուցել ենք Բերքաբեր և Կիրանց գյուղերի բնակիչների հետ։ 






ՀՀ հյուսիս-արևելյան սահմանների անվտանգության հիմնախնդիրներն արդի պայմաններում․ Հայաստանի եվրոպական համալսարանի Իջևանի մասնաճյուղում կայացավ բուհի 20-ամյակին նվիրված աշխատաժողով

Հայաստանի եվրոպական համալսարանի Իջևանի մասնաճյուղում տեղի ունեցավ «ՀՀ հյուսիս-արևելյան սահմանների անվտանգության հիմնախնդիրներն արդի պայմաններում» թեմայով աշխատաժողով՝ նվիրված Հայաստանի եվրոպական համալսարանի հիմնադրման 20-րդ տարեդարձին։

Աշխատաժողովին զեկույցներով հանդես եկան ՀԵՀ Իջևանի մասնաճյուղի ուսումնական գծով փոխտնօրեն, տ․գ․թ․ Կամո Այվազյանը, բուհի դասախոսներ։

Հանդիպմանը ներկայացվեցին և քննարկվեցին ՀՀ Տավուշի մարզի անվտանգության համալիր հարցեր, այդ թվում՝ մարզի համայնքների խոշորացման, ջրային ռեսուրսների, սոցիալ-տնտեսական, ֆինանսական, ժողովրդագրական և այլ ուղղվածության հիմնախնդիրներ։

Աշխատաժողովի վերջում կայացվեց որոշում ամբողջացնել քննարկումների ժամանակ ստացված արդյունքները՝ դրանք պատասխանատու մարմիններին փոխանցելու պայմանով։




Նոյեմբերյանում հարգանքի տուրք են մատուցել 1991 թ. մայիսի 6-ին զոհված ոստիկանների հիշատակին

30 տարի շարունակ այս օրը՝ մայիսի 6-ը Նոյեմբերյան համայնքի համար հերոսացման և ցավի օր է:

Նոյեմբերյան համայնքի բնակիչները հարգանքի տուրք են մատուցում 1991 թ. Խորհրդային Միության բանակի և Խորհրդային Ադրբեջանի ՕՄՕՆ-ականների «Կոլցո» օպերացիայի հետևանքով սպանված ոստիկանների հիշատակին:

1991 թվականի մայիսի 6-ի լուսաբացին Ոսկեպար գյուղի մերձակա անտառում խորհրդային բանակի ու ադրբեջանական օմոնի ծուղակն ընկավ Նոյեմբերյանի ոստիկանության 24 աշխատակից: Սա, թերևս, Արցախյան ազատամարտի ամենաողբերգական դրվագներից մեկն է:

Մայիսի 5-ի ուշ երեկոյան Նոյեմբերյանի ներքին գործերի բաժնում ահազանգ է ստացվում, որ ադրբեջանցիները հատել են Նոյեմբերյանի սահմանն ու շարժվում են դեպի Ոսկեպար: Ոստիկանների խումբը ավտոբուսով ու «Նիվայով» գնում է պաշտպանելու գյուղի խաղաղ բնակչությանը: Գնում են սարերով, որովհետև գյուղ տանող ճանապարհը ադրբեջանցիների գնդակոծության տակ էր:
Գյուղ չհասած՝ անսպասելի հայտնվում են խորհրդային բանակի զինվորականներն ու սկսում կրակել: Տխրահռչակ «Կոլցո» օպերացիան ընթացքի մեջ էր…11 ոստիկան զոհվում է տեղում, մյուսները գերեվարվում են. նրանցից երեքը մահանում են ադրբեջանական բանտերում: Այս դեպքից ժամեր անց խորհրդային զինվորները խաբեությամբ զինաթափում ու գերի են վերցնում նաև Ոսկեպարը պաշտպանող 45 ոստիկանների ու դարձյալ հանձնում ադրբեջանցի օմոնականներին:




Հայկական Կարմիր խաչի ընկերությունը ռիսկերի իրազեկման և անվտանգ վարքագծի ուսուցման ծրագիր է իրականացնում

Հայկական Կարմիր խաչի ընկերության կողմից Կարմիր խաչի միջազգային կոմիտեի ֆինանսավորմամբ իրականացվող «Ռիսկերի իրազեկում և անվտանգ վարքագիծ (ՌԻԱՎ) 2022» ծրագրի շրջանակներում ապրիլ-մայիս ամիսների ընթացքում ՀՀ Տավուշի, Գեղարքունիքի, Վայոց ձորի, Սյունիքի մարզերի 16 սահմանամերձ և սահմանապահ համայնքների դպրոցներում իրականացվում են ռիսկերի իրազեկման և անվտանգ վարքագծի ուսուցման թեմատիկ տիկնիկային թատրոններ և դերային վարժություններ՝ նախատեսված 1-ից 12-րդ դասարանների բոլոր աշակերտենրի, ուսուցիչների և ծնողների համար։

Նախատեսված միջոցառումները նպատակ ունեն տրամադրել անհրաժեշտ գիտելիքներ` ականների և պատերազմի պայթուցիկ մնացորդների տեսակների և դրանց ազդեցության, գնդակոծության և հրետակոծության ընթացքում անվտանգ վարքագծի ընդհանուր կանոնների վերաբերյալ՝ նպաստելով պայթուցիկ զինամթերքի վտանգով պայմանավորված դժբախտ պատահարների նվազեցմանը։

Հայկական Կարմիր խաչի ընկերության կողմից իրականացված միջոցառումների արդյունքում առաջիակ ամիսների ընթացքում կիրազեկվեն շուրջ 3000 դպրոցահասակ երեխաներ, 500 ուսուցիչներ և 600 ծնողներ։

Նախատեսված դպրոցական միջոցառումներին զուգահեռ համապատասխան համայնքներում արդեն իսկ իրականացվել և դեռևս շարունակաբար կազմակերպվելու են իրազեկման համայնքային ժողովներ, անհատական տնայցեր և իրազեկման ճեպազրույցներ համայնքների բնակիչների և առավել խոցելի խմբերի համար։

Սկսած 2022 թվականի սեպտեմբեր ամսից համապատասխան միջոցառումներ կիրականացվեն նաև ՀՀ չորս մարզերի հավելյալ 18 դպրոցներում։

Ծրագրի ամբողջական իրականացման արդյունքում համապատասխան ռիսկերի և դրանց ազդեցության նվազեցման նպատակով առավել անվտանգ վարքագծային կանոնների վերաբերյալ կիրազեկվեն վտանգին անմիջական հարեվանությամբ ապրող շուրջ 10 000 դպրոցահասակ երեխաներ, ուուցիչներ, ծնողներ, համայնքի բնակիչներ և առավել խոցելի խմբերի ներկայացուցիչներ։




«Սևքարեցի Սաքոյի կողքին»․ Սահմանապահ Սևքարում բացվեց Արցախյան 44-օրյա պատերազմում ընկածներին նվիրված հուշակոթողը

Հունվարի 28-ին սահմանապահ Սևքար բնակավայրում տեղի է ունեցել Արցախյան 44-օրյա պատերազմում զոհված սևքարցիների հիշատակին նվիրված հուշակոթողի բացման արարողությունը:

Հուշակոթողը կազմված է երեք մասից՝ ՀՀ ազգային հերոս, գնդապետ Թաթուլ Ղազարյանի և փոխգնդապետ Արթուր Հովսեփյանի կիսանդրիներն են, իսկ դրանց միջև՝ զոհված մյուս սևքարցիների հիշատակը ոգեկոչող հուշատախտակը։

Հուշակոթողի բացմանը ներկա էին մի շարք զինվորական և քաղաքացիական պաշտոնատար անձինք։ Ներկաներից էր բանակային 3-րդ կորպուսի հրամանատար Ալեքսանդր Ցականյանը, որն իր խոսքում ընդգծել է․ «Գնդապետ Թաթուլ Ղազարյանի, փոխգնդապետ Հովսեփյանի սխրանքները և նրանց նման մեր հերոս տղաների՝ հնարավոր դարձրած անհնարինը դեռ երկար ու երկար հիշվելու է և ուսուցանելու ու դաստիարակելու մեր սերունդներին։ Նրանց օրինակով մեր ապագա զինվորներն են կրթվելու։ Նրանք գիտակցաբար գնացին պատերազմ՝ հստակ իմանալով, որ այլևս կարող են հետ չգալ։ Նրանք ապրեցին՝ իրենց ողջ գիտակից կյանքը նվիրելով Հայրենիքին, նպաստեցին բանակի կայացմանն ու հերոսացմանը և անմահացան հերոսի մահով՝ իրենց մահը նույնպես ծառայեցնելով Հայրենիքին»։

Հուշակոթողը կառուցվել է Սևքարի վարչական ղեկավար Թաթուլ Թելոյանի նախաձեռնությամբ։ Նրա խոսքով՝ Հայոց բանակի 30-ամյակի օրը բացման համար պատահական չէր ընտրված․ «Մենք այսօր կատարել ենք այս արարողությունը՝ հավերժացնելու մեր հերոսների անունը, հիշատակը, փոխանցելու մեր եկող սերնդին՝ իմանալու, որ եղել են նման հրամանատարներ, նման զինվորներ, ովքեր հերոսաբար մարտնչեցին 44-օրյա պատերազմում և անառիկ պահեցին մեր երկրի սահմանները։ Ցավոք, այսօր նրանք մեզ հետ չեն․ մենք պարտավոր ենք հավերժ պահել մեր հերոսների անունն ու պատիվը, ովքեր տեղ գտան գեներալ Վարշամովի և Սևքարեցի Սաքոյի կողքին»։

Հուշակոթողի բացումը կատարվեց քահանայական օծմամբ, բացման պատիվը տրվեց զոհվածների հարազատներին, որից հետո ներկաները ծաղիկներ խոնարհեցին հերոս տղաների հիշատակին։

Փոխգնդապետ Արթուր Հովսեփյանի եղբոր՝ Արամ Հովսեփյանի խոսքով՝ Բանակի օրն իրենց ընտանիքում միշտ տոնակատարություն է եղել, տոն է նաև հիմա։ Ըստ նրա՝ սա «հիշեցումի կոթող է առ այն, որ մենք պետք է դասեր քաղենք մեր ապագան կերտելու գործում»։

Արցախյան 44-օրյա պատերազմում զոհված սևքարցիներն են ՀՀ Ազգային հերոս գնդապետ Թաթուլ Ղազարյանը, փոխգնդապետ Արթուր Հովսեփյանը, Սամվել Սահակյանը և Արտակ Խեմչյանը։ Հավերժ փառք հանուն Հայրենիքի անմահացածների հիշատակին։




Հանուն Հայրենյաց պաշտպան հերոսների. հուշահամալիրի բացում և օրհնություն սահմանապահ Բերդավանում

Հունվարի 9-ին սահմանապահ Բերդավան գյուղի բարձունքը մարդաշատ էր․ բացվեց Հայաստանի և Արցախյան 44-օրյա պատերազմներում իրենց կյանքը զոհաբերած բերդավանցի տղաների հիշատակին կառուցված հուշահամալիրը, կատարվեց օրհնության կարգ։

Այս հուշահամալիրի կառուցումը բերդավանցիների ջանքերով ստեղծված «Բերդավան» հիմնադրամի մեծ ու պահանջված ծրագրերից առաջինն էր։ Նրանց խոսքերով՝ նախաձեռնությունը կյանքի է կոչվել բացառապես սրտացավ մարդկանց կամքի ու ջանքի շնորհիվ։

«Գաղափարը կյանքի կոչվեց բոլորիս աջակցությամբ․ մարդիկ կան՝ 1000 դրամ են փոխանցել, մարդիկ կան՝ շատ ավելի մեծ գումար․ էականը ոչ թե գումարի չափն էր, այլ մարդկանց սրտի ցանկությունը։ Անգամ ունեցել ենք մարդիկ, ովքեր օրերով եկել ու աշխատել են այստեղ», – նշում է բերդավանցի Սմբատ Մուղդուսյանը։

Հուշահամալիրը նախ և առաջ նվիրված է Արցախյան 44-օրյա պատերազմում անմահացած բերդավանցիներին՝ մայոր Սարգիս Նավասարդյանին, ավագ լեյտենանտ Գարիկ Ղուշչյանին, լեյտենանտ Արտակ Ղազարյանին, ժամկետային զինծառայողներ Արման Աթաբեկյանին, Գրիշա Ազատյանին և Մհեր Զուրաբյանին:


Անմահացած տղաներից Գրիշա Ազատյանի հոր՝ Գագիկ Ազատյանի խոսքերով՝ Բերդավանի այս բարձունքին այսօր կանգնեցված եռագույնը պետք է թշնամիների՛ն էլ մշտապես հիշեցնի, որ սահմանապահ գյուղը առավել, քան կանգուն է․ «Նրանք պիտի տեսնեն, որ սահմանամերձ այս գյուղի բնակչությունը ոչ միայն չի պակասել, այլ նաև ավելացել է․ ժողովուրդը, երիտասարդները մնում են գյուղում։ Տղաները ֆիզիկապես գնացել են, ու դա պարտավորեցնում է, որ մենք մնանք ու պաշտպանենք այս հուշարձանը, ստիպում է մեզ մնալ սահմանամերձ այս գյուղում»։

Հուշահամալիրի բացմանը ներկա էին Տավուշի մարզպետ Հայկ Ղալումյանը, ՀՀ Ոստիկանապետ Վահե Ղազարյանը, ՀՀ ԱԺ պատգամավոր Վահե Ղալումյանը, այլ պաշտոնատար անձինք, զոհված տղաների ընտանիքի անդամները, համագյուղացիները:

Հուշահամալիրի օրհնության կարգը կատարվել է ձեռամբ Տավուշի թեմի առաջնորդ գերաշնորհ Տեր Բագրատ եպիսկոպոս Գալստանյանի։ Նրա խոսքերով՝ հուշակոթողի բացմամբ մենք «ոչ թե տղաներին ենք մեծարում, որովհետև իրենք մեր մեծարման կարիքն ու անհրաժեշտությունը չունեն, այլ ինքներս մեզ ենք չափում նրանց ներկայությամբ»։

«Վերջին պատերազմին մեր տղաները վերստին հաղթանակի տեսիլքով մեկնեցին՝ մեզ թողնելով այդ հաղթանակը ամբողջացնելը, մեզ թողնելով իրենց պարտության չմատնելը, մեզ թողնելով այդ հաղթանակի տեսիլքը գրկած իրենց արյանը արժանի լինելու կոչումը»։

«Բերդավան» հիմնադրամի պատասխանատուների պնդմամբ՝ հուշահամալիրը պետք է ունենա ոչ միայն հուշերով ապրելու, այլ նաև կյանքի ամեն օրը կարևորելով՝ մեր արժանապատիվ ներկան ու ապագան կերտելու խորհուրդ։ Այսպիսով՝ հիմնադրամը շարունակելու է իրականացնել կրթական, մշակութային, տարածաշրջանի տուրիզմի, սոցիալ-տնտեսական, պաշտպանական և բազմաթիվ այլ ծրագրեր, որոնք միտված են լինելու համայնքի զարգացմանը։