Տավուշի Գիտելիքի նորարարական հաբը մեկ տարեկան է. հուլիսի 13-ին հաբի գործընկերները, կամավորները, շահառուները միասին տոնեցին գործունեության միամյակը։

Միջոցառման սկզբում ներկայացվեց նորարարական հաբի գործունեությունն ու արձանագրած հաջողությունները, հաբի կամավորները և շահառուները կիսվեցին իրենց ձեռքբերումներով:

Միջոցառման երկրորդ հատվածը կապված էր Գիտելիքի նորարարական հաբի հետագա գործունեության հետ: Ներկաներն իրենց առաջարկներով ու դիտարկումներով կիսվեցին` կապված հաբի հետագա գործունեության հետ, մաղթելով նորանոր հաջողություններ:

Տավուշի Գիտելիքի նորարարական հաբը ստեղծվել է 2021 թվականին` «Կանաչ արահետ» ՀԿ-ի և ԵՊՀ Իջևանի մասնաճյուղի համագործակցության արդյունքում. այն կրթական-զարգացնող բնույթի հարթակ է, որի գոյությունը միտված է խթանելու երիտասարդների հմտությունների զարգացումը և զբաղվածությունը: ՀԱԲ-ն ունի ֆիլմասերների, կամավորների և ակտիվ երիտասարդների ակումբ:

Գիտելիքի նորարարական հաբը ֆինանսավորվել և իրականություն է դարձել Եվրոպական միության աջակցությամբ իրականացվող «Սոցիալական ձեռներեցության էկոհամակարգի զարգացում սահմանամերձ շրջաններում կանաչ առաջընթացի համար» ծրագրի շրջանակներում։ Ծրագիրը Հայաստանում իրականացնում է «Կանաչ արահետ» ՀԿ-ն։



Հայաստանի պետական հետաքրքրությունների ֆոնդի` ԱՆԻՖ-ի և «Ապագա Փրոջեքթս» ընկերության համատեղ ներդրումային ծրագրի աշխատանքները մոտենում են ավարտին, և բոլոր ծառայությունները շուտով հասանելի կլինեն հանրությանը։

«Ապագա Փրոջեքթս» ընկերությունը համակարգում է երկու ծրագիր Տավուշի մարզի Ենոքավան համայնքում՝ «Ապագա ռեզորթ» հյուրանոցային համալիրը և «Յելլ Էքստրիմ Փարք» զվարճությունների այգին։

«Ապագա Փրոջեքթս» ընկերության տնօրեն Տիգրան Չիբուխչյանը ներկայացնում է կատարված աշխատանքները։ «Մենք հիմա ընդլայնվում ենք ԱՆԻՖ-ի աջակցությամբ․ կունենանք գրեթե երկու անգամ ավելի աշխատատեղ, քան հիմա։ 2019 թվականին հասել էինք դեպի համայնք 97 հազար տարեկան այցելուների թվի, այժմ նպատակն է հասնել մինչև 250 հազար այցելուների թվին»։

«ԱՆԻՖ»-ի և «Ապագա Փրոջեքթս»-ի միջև համագործակցությունն ուղղվել է «Յելլ Էքստրիմ Փարք»-ի նոր՝ մոտ 2,5 կմ երկարությամբ զիփլայնի կառուցմանը և սպորտային զվարճության նոր հարթակի ներդրմանը, ինչպես նաև «Ապագա Ռեզորթ» հյուրանոցային համալիրի ենթակառուցվածքների, այդ թվում՝ նոր խոհանոցի զարգացմանը և համարային ֆոնդի ավելացմանը։

ԱՆԻՖ-ի դուստր` «Ձեռնարկատեր+պետություն» ֆոնդի տնօրեն Բելլա Մանուկյանի խոսքով՝ «Ապագա Փրոջեքթս»-ում իրականացված ներդրումը հատկապես կարևոր էր համայնքային զարգացման տեսանկյունից․ «ներդրումը անմիջական ազդեցություն է ունենալու Ենոքավան համայնքի և հարակից համայնքների կյանքի որակի և տնտեսական կյանքի վրա»։

ԱՆԻՖ-ի «Ձեռնարկատեր+պետություն ներդրումների կառավարիչ» ընկերության ներդրումային ֆոնդի գործունեության նպատակը տնտեսության մեջ մասնավոր կապիտալի ներհոսքի խթանումն է և դրա միջոցով տեղական բիզնեսի զարգացման խթանումը։ Ֆոնդը ներդրումներ է իրականացնում տեղական ընկերություններում՝ նպաստելով հայաստանյան ձեռնարկությունների զարգացմանն ու ընդլայնմանը: Ֆոնդի կողմից ֆինանսավորման ենթակա են Հայաստանի Հանրապետությունում գրանցված ինչպես նոր, այնպես էլ արդեն իսկ գործող բիզնես ծրագրերը, որոնք համապատասխանում են ֆոնդի չափանիշներին: Ֆոնդի մասնակցությունը 25% – 49% է, մասնակցության չափը մեկ ծրագրում՝ 0.5 – 4մլն ԱՄՆ դոլարին համարժեք դրամ:



Հուլիսի 15-ին Իջևանի Շատրվանների հրապարակում Երևանի «Իրական դպրոց»-ից ժամանած ուսանողները «Իջևանում տնտեսական զարգացման և նորարարության խթանում՝ պետություն-մասնավոր համագործակացության և համայնքային էկոհամակարգերի ստեղծման միջոցով» նախագծի շրջանակում անցկացրին առաջին բուժօգնության և մարտավարության վարժանքներ։ Ծրագիրն իրականացվում է ԵՄ «Համայնքի ղեկավարները՝ հանուն տնտեսական զարգացման» տարածաշրջանային դրամաշնորհային ծրագրի շրջանակներում:

«Իրական դպրոց»-ի դասընթացավար Վահե Խաչատրյանը պատմում է․ «Եվրոմիության դրամաշնորհի շրջանակներում Իջևանում իրականացվում է«ԻննոԻջևան» նախագիծը՝ ստեղծվում է նորարական կենտրոն, որի ներսում գործելու է նաև «Իրական դպրոց» կիթական հաստատությունը։ Անցկացնում ենք բազմաթիվ միջոցառումներ, այսօր իրականացնում ենք առաջին բուժօգնության և մարտավարության դասընթացներ, որոնք «Իրական դպրոց»-ի դասապրոցեսների մասն են»։

«ԻննոԻջևան» նախագծի գլխավոր նպատակը Իջևանում և շրջակա համայնքներում տնտեսական զբաղվածության աճը և ներքին ու արտաքին արտագաղթի կրճատումն է: Ծրագրի գլխավոր հայտատուն Իջևանի համայնքապետարանն է, որը, համագործակցելով Առաջատար տեխնոլոգիաների ձեռնարկությունների միության և COWO համայնքային աշխատամիջավայրի հետ նպատակ ունի ստեղծել հարթակ պետություն-մասնավոր գործընկերության և բաց երկխոսության համար՝ ուղղված Իջևանում բարենպաստ բիզնես միջավայրի ստեղծմանը:

Նախագիծը նպատակ ունի նաև խթանել նորարարական ձեռներեցությունը, ստեղծել բարենպաստ պայմաններ ձեռներեցության զարգացման և Իջևան քաղաքում ու շրջակայքում բարձրացնել զբոսաշրջության, բարձրարժեք գյուղատնտեսության և սննդի վերամշակման ոլորտներում գործող տեղական ՓՄՁ-ների մրցունակությունը:

Հիշեցնենք, որ «Իրական դպրոց» կրթամշակութային հիմնադրամը գալիք ուսումնական տարվա սկզբին իր գործունեությունը կսկսի նաև Իջևան քաղաքում, այն առաջարկում է մասնագիտական վերապատրաստման հնարավորություններ՝ վարժանքների, աշխատանքի վրա հիմնված ուսուցման և կոշտ ու փափուկ հմտությունների զարգացման միջոցով:

««Իրական դպրոց»-ն արդեն 2022 թ․ սեպտեմբերից Իջևանում մասնաճյուղ է բացելու, ընդունվելու համար երեխան պետք է 9-րդ դասարանն ավարտած լինի։ Իջևանի մասնաճյուղում ունենալու ենք 4 աշխատանոց՝ ԱԹՍ-ի, ճարտարագիտության, ռոբոտաշինության, համակարգչային և կենսաքիմիայի։ «Իրական դպրոց»-ը բաղկացուցիչ մասեր ունի, որոնցից մեկը ազգային պարն է, և որի միջոցառումը մեկ շաբաթ առաջ արեցինք Իջևանի կենտրոնում։ Հիմա անում ենք առաջին բուժօգնության և ռազմավարության բաց դաս։ Հաջորդը կլինի «Իրական դպրոց»-ի աշակերտների և ուսանողների աշխատանքների ցուցադրությունը»․ նշում է «Իրական դպրոց»-ի Իջևանի մասնաճյուղի աշխատակից Էլինա Ռոմանովան։



Հուլիսի 16-17-ին «Կողբ» հիմնադրամի կազմակերպած «ԿողբxՎարդավառ»-ը մի յուրօրինակ տոնակատարություն էր՝ պատմական անդրադարձով, երաժշտական գեղեցիկ կատարումներով, գունային հրավառությամբ և, իհարկե, սիրված ջրոցիով։

Հատկապես անմոռանալի օրեր էին Նոյեմբերյանի տարածաշրջանի երիտասարդների համար, ովքեր լիաթոք վայելեցին այս գեղեցիկ փառատոնը:
Ներկայացնում ենք «ԿողբxՎարդավառ»-ը` Նոյեմբերյանի տարածաշրջանի մեր թղթակից Հրանուշ Անանյանի աչքերով։



Հուլիսի 10-ին Դիլիջանում մեկնարկեց «Գործընկերություն հանուն Հայաստանում գյուղական բարգավաճման»՝ «LEADER» / Համայնքի կողմից առաջնորդվող տեղական զարգացման մեթոդաբանությամբ միջազգային միջոցառումը, որը կազմակերպվել է ԵՄ ֆինանսավորմամբ իրականացվող «Տեղական դերակատարների զորեղացում հանուն զարգացման Լոռու և Տավուշի մարզերում» ծրագրի շրջանակներում՝ ՀՀ էկոնոմիկայի ու տարածքային կառավարման և ենթակառուցվածքների նախարարությունների հետ համագործակցությամբ։

Միջոցառմանը մասնակցում էին ծրագրի շրջանակում ձևավորված նորաստեղծ «Տեղական ակտիվ խմբերը»՝ ներկայացնելով իրենց տեղական արտադրանքը։

Միջոցառման նպատակն է գործընկերության համաձայնագրի ստորագրությամբ պաշտոնապես ազդարարել հինգ նորաստեղծ Տեղական ակտիվ խմբերի մասին ՝ «Տաշիր +», «Լոռվա Ձոր», «ԳանՁոր», «Աղստևի հովիտ» և «Ծիլի Ծով», որոնք ստեղծվել են ԵՄ «Տեղական դերակատարների զորեղացում հանուն զարգացման Լոռու և Տավուշի մարզերում» ծրագրի շրջանակներում՝ «LEADER» / Համայնքի կողմից առաջնորդվող տեղական զարգացման մեթոդաբանության հիման վրա, հետևելով տարածքային ներառական զարգացման սկզբունքին և տեղական հանրային ու մասնավոր հատվածի և քաղ․ հասարակության ներկայացուցիչների գործընկերությամբ։

Միջոցառումը նաև հարթակ էր դոնորների, միջազգային և ազգային գործընկերների, «LEADER» գյուղական զարգացման մեթոդաբանության գծով ԵՄ և տեղական փորձագետների ու ծրագիրն իրականացնող գործընկերների համար՝ ծրագրի առաջընթացի և հաջորդող քայլերի ներկայացման, պանելային քննարկումների, փորձի փոխանակման, կապերի հաստատման և շփումների համար։



Հունիսի 28-ին Նոյեմբերյան համայնքի Մշակույթի կենտրոնն ամենամյա մշակութային ծրագրով այցելեց սահմանապահ Բարեկամավան, Բաղանիս, Ոսկեպար և Ջուջևան գյուղեր:

Մշակույթի կենտրոնի զվարճալի և ինտերակտիվ ծրագրի նպատակը Նոյեմբերյանի տարածաշրջանի մանուկներին խինդ և ծիծաղ պարգևելն է։ Ընդունելությունը ջերմ էր, երեխաների ոգևորությունը՝ մեծ:

Տեսանյութի հեղինակը Նոյեմբերյանի տարածաշրջանից մեր թղթակից Հրանուշ Անանյանն է։



Իսկ դուք հիշո՞ւմ եք՝ ինչպես էիք անցկացնում արձակուրդը գյուղում։
Երեխաների համար այս ամենը իսկական տոն է, հատկապես՝ երբ քաղաքից են եկել գյուղում արձակուրդը անցկացնելու։

Տեսանյութում պատմում ենք գյուղական կյանքի ամենագեղեցիկ ավանդույթներից երկուսի մասին․

• Խնոցի – Ռեժանի (կաթի սերը) և մածունի խառնուրդը հավաքվում է մի քանի շաբաթ, ապա այն լցնում են թեջանի(տիկի) մեջ, որտեղ քամվում է ու թանձրանում։ Այս զանգվածը բացում են ջրով, լցնում խնոցու մեջ և հարում, հարում․․․ Վերջում ստացվում են ամենաիսկական ու համեղ կարագն ու թանը։
• Փսալի – Սա տավուշյան խոհանոցի անբաժան մաս կազմող խմորեղեններից է, հատկապես բնորոշ է Վարդավառի տոնին։ Բաղադրատոմսը՝ ալյուրով, ջրով և աղով հունցված խմոր, խորիզ (յուղ կամ ձեթ, ալյուր) և շաքարավազ։

Տեսանյութը՝ Լաուրա Դուրյանի



Ախր ուրիշ տեղ…
Այսքան վաստակած հոգնություն չկա:

Տեսանյութի հեղինակը Բերդի տարածաշրջանից մեր թղթակից Անահիտ Մակյանն է:



Մայրաքաղաք Երևանից՝ Տավուշի Նորաշեն գյուղ․ տեսնել ու ապրել իրական կյանքն ինչպես որ կա։ Էսթեր Զաքարյանն է, ով ամուսնու՝ Գարիկ Փայտյանի հետ թողել է Երևանն իր բոլոր հեռանկարներով, տեղափոխվել Նորաշեն գյուղ՝ նպատակ ունենալով իրենց գիտելիքները, ուժն ու եռանդը ծառայեցնել ի նպաստ իրենց համայնքի զարգացման։

Այսպիսով՝ «Մակարդակով կոֆե»-ի նկարահանող անձնակազմն այս անգամ Նորաշենում էր։

Հանդիպած դժվարությունների, գյուղական կյանքի, սովորույթների ու ստացած տպավորությունների մասին պատմում է Էսթերը, կամ, ինչպես ինքն է ասում՝ «Փայտյանների հարսը»։



Վերանորոգված, բարեկարգ ու լուսավոր մանկապարտեզը պատրաստ է ընդունել սարիգյուղցի փոքրիկներին. հուլիսի 27-ին Սարիգյուղում բացվեցին արդեն նորոգված մանկապարտեզի դռները։

Հայ բարեգործական ընդհանուր միության օգնությամբ ֆրանսիահայ ու ֆրանսիացի կամավորները մանկապարտեզի՝ դեռևս 1980-ականներից չվերանորգված մասնաշենքը վերանորոգել են, մասնավորապես՝ փոխվել է շենքի տանիքն ամբողջությամբ, կատարվել են կահավորման ու ներքին հարդարման աշխատանքներ։

ՀԲԸՄ կամավորները երրորդ անգամ են Սարիգյուղում․ մինչև մանկապարտեզի նորոգման աշխատանքները նախկինում աջակցել են դպրոցի դասասենյակների նորոգմանը։

«2017 և 2019 թվականներին եկել էինք գյուղ, վերանորոգել Սարիգյուղի միջնակարգ դպրոցը։ Մենք շատ ենք սիրում Տավուշի մարզը․ բնակիչներն այստեղ շատ բարեհամբույր են։ Երբ առաջին անգամ եկանք Սարիգյուղ, սիրահարվեցինք այս գյուղին և բնակիչներին։ Մեզ համար շատ կարևոր է նրանց համար շարունակական և երկարաժամկետ կապեր ստեղծելը», – ասում է «Հայաստան՝ կյանքի երկիր» ծրագրի տնօրեն, ՀԲԸՄ կամավոր Սիմոն Օվղեն։

Սարիգյուղի մանկապարտեզում գործում է երկու խումբ։ Գյուղում վստահ են՝ վերանորոգումից հետո խմբերը կշատանան․ արդեն դիմումներ կան նաև հարևան գյուղերից։

Կատարված աշխատանքների համար Իջևանի համայնքապետի կողմից կամավորներին շնորհակալագրեր ու հուշանվերներ են հանձնվել։