Կենսատու գարնան շնչով՝ Տավուշից։ Համո Սահյան․ «Գնամ մխրճվեմ խորքերն անտառի»․ կարդում է Հրանտ Ղազումյանը։ Տեսանյութում երևում են Գանձաքարի ու Դիլիջանի կողմերի սարերը։

Գնամ մխրճվեմ խորքերն անտառի,
Մոլորվեմ մեռնող տերևների մեջ,
Գլուխս դնեմ մամռած մի քարի,
Մի պահ մոռանամ աղաղակ ու վեճ:
Բույն տամ սրտիս մեջ բույն փնտրող հավքին,
Ննջած անտառի ականջը դառնամ,
Շնչառությունը լսեմ մեղմագին
Տերևների տակ խոր քնած գարնան:

Համո Սահյանի անմահ տողերն ու Տավուշը։ Տեսանյութի կադրերը Բերդի տարածաշրջանից են՝ Չինչինի սարերից և Կապտավանքից։ Կարդում է Հրանտ Ղազումյանը։

ԱՆՈՒՆԸ ՀԱՅԱՍՏԱՆ ՊԱՀԵՆՔ

Ա՜խ, ինչքան զոհեր ենք տվել,
Որ պահենք այս հողը մի բուռ,
Անունը Հայաստան պահենք:
Արյունի ծովեր ենք տվել,
Որ պահենք այս հողը մի բուռ,
Անունը` Հայաստան պահենք:
Քրտինքի ծովեր ենք տվել,
Որ կորդը բուրաստան պահենք,
Տաճար ու ոստան պահենք:

Այս մի բուռ քարեղեն հողում,
Այս մի բուռ քարեղեն հողում
Դեռ ինչքան ջանք է հարկավոր,
Որ պահենք հացը հոգևոր:
Եվ պահենք մեր քայլը` այս խենթ
Քառատրոփ թռչող կյանքի հետ:
Եվ պահենք մեզանով լեցուն
Մեր հոգուն տարեկից լեզուն:

Սեփական մեր բույրը պահենք,
Եվ պահենք մեր համը սեփական,
Սեփական մեր գույնը պահենք,
Եվ ապրենք տանը սեփական:
Եվ տոհմ ու գերդաստան պահենք,
Եվ պահենք այս հողը մի բուռ,
Անունը` Հայաստան պահենք:

Հրանտ Ղազումյանի հեղինակային ստեղծագործությունը՝ Տավուշի բարբառով։ Կարդում է հեղինակը։ Տեսանյութի կադրերում Դիլիջանն է։

ԼԵՄ, ԼԵՍ, ԼՅՑՎԵՆՔ
Որ մնեմին խռովըմ ես,
Հաշվի սիրտըս խրովըմ ես,
Ինձ ռյաստվիլիս դժգոհըմ ես,
Հաշվի սիրտըս պլոկըմ ես։

Մնեմին էլ լյաջու ընգյած,
Որ ուրիշին լեն ժխտըմ ես
Անդեր սրտիս պյաց լած յարեն
Մի պյուռ աղով ըղաղըմ ես։

Մի օր տյու լի ես,
Ես լեմ տյու,
Համա էդ վախտ կլխի կընգնյես տյու,
Թե ինչ ա զգըմ անդեր սիրտըս,
Թե որդի ա ուշք ու միտքս․․․

Լեմ, լես, լցվենք, տյառնանք,
Լի, որ լիսնյակով լիանանք,
Լի որ լիլըս ես մոռանամ,
Լի, որ ռանգռուշովդ հիանամ։

Գյուղում ամենաթանկ ու գեղեցիկ պահերը սեփական տան խաղաղության մեջ՝ հողի ու ծառի հետ, ընտանեկան երջանկությամբ վայելած վայրկյաններն են :

Բաղանիսում ապրող մի ընտանիքի այդպիսի առօրյայի մասին է պատմում Գյուղական Կյանք շարքի մեր այսօրվա տեսանյութը։

Տեսանյութի հեղինակ՝ Վերա Սահակյան, Տավուշ Մեդիա-յի թղթակից սահմանապահ Բաղանիսից։



Չարենցյան մի քանի անմահ տող ենք ավելացնում Բերդավանի հայտնի բերդի չքնաղ տեսարանին։ Կարդում է Հրանտ Ղազումյանը։

ՊԱՏԱՀԱԿԱՆ ԱՆՑՈՐԴԻՆ

Մենք երկու՛սս էլ, մենք երկու՛սս էլ անվերադարձ աշխարհում
Ապրում ենք, կանք, գնում ենք – ո՞ւր, միևնույնն է մեր հեռուն:
Կանգնիր, անցորդ: Կանգնիր: Նայենք: Նայենք իրար – գուցե մենք
Հանկարծ ժպտանք` չճանաչված մի բարեկամ ճանաչենք:
Կանգնի՛ր, կանգնի՛ր, ո՞ւր ես վազում, ո՞ւր ես գնում դու արագ.
Աչքերիս մեջ գուցե գտնես ոսկեԺպիտ մի կրակ:
Դու ուրախ չե՞ս, որ ապրում ենք – ու հանդիպել ենք իրար,
Ո՞ւր ես անցնում անվերադարձ, որպես անդարձ ճանապարհ
Ե՛ս էլ կանցնեմ – տրտում մենակ, – ու կգնամ իմ անծայր
Երազ – ճամփան, որով դու էլ այս իրիկուն կույր անցար:
Դու կույր անցար, չնայեցիր ու հեռացար մշուշում.
Բայց ես երկար քո անծանոթ, օտար դեմքը կհիշեմ:
Կհիշեմ, որ դեգերումիս ճանապարհին, որպես հուշ,
Մեկը անցավ, իրիկուն էր. իրիկուն էր ու մշուշ …

Արմեն Մովսիսյանի հեղինակային «Մանչս» երգը՝ Հրանտ Ղազումյանի մեկնաբանությամբ։ Տեսանյութի կադրերում Իջևանն է՝ թռչնի թռիչքի բարձրությունից։

ՄԱՆՉՍ

Կրակի մեջ խունկ լցնիմ, քամին հոտը երկինք տա
Տանի մեր ծով սարերին, կարոտ հոգիս զովանա,
Մոռցած քարին ճեղք է բացվել, ճեղքն ելել է պատն ի վեր
Պապանց դաշտի խոտը կարճ է
Մըր տուն թողել ենք անտեր:

Կրակի մեջ խունկ լցնիմ, քամին հոտը երկինք տա
Թլոլ մանչս ծուռ հարցնէ – Ապո, քամին ուր կերթա
Մոռցած քարին, ըսեմ մանչիս, ճեղքն ելել է պատն ի վեր
Պապանց դաշտի խոտը կարճ է
Ձագուկ, հոն է տունը մեր:

Կրակ լցնիմ փուշ ու կսկիծ, քամին մուրը երկինք տա
Թլոլ մանչիս սեղմեմ դոշիս, կարոտ հոգիս զովանա,
Ծով սարերի փայլը տեսնիմ մանչիս զուլալ աչքերում
Ծով սարերից քամին իջնի մեզի գրկե, տանի տուն:

Ավանդական փոխինձը՝ ցորենի հատիկից մինչև համեղագույն խաշիլ։

Փոխինձը ավանդական հայակական գյուղական ուտելիք է, որն անհիշելի ժամանակներից պատրաստում են նաև Տավուշում՝ որպես ցուրտ ձմեռվա սննդարար ուտելիք։

Տեսանյութում փոխինձից պատրաստվող ուտելիքներից մեկի՝ խաշիլի պատրաստման ընթացքն է․ ցորենի աղալը ձեռքի երկանքով, յուղը հալեցնելը, կաթով և տնական կարագով տաք-տաք կերակուրը մատուցելը։

Տեսանյութի հեղինակ՝ Լաուրա Դուրյան։



Կոլորիտ, տավուշյան պատմություններ ու լավ հիշողություններ։ Հրանտ Ղազումյանի «Մակարդակով կոֆե» շարքի հերթական ռեպորտաժն այս անգամ Թբիլիսիից է։

Մեր հայրենակից, թբիլիսիաբնակ Տիկին Էլմիրան պատմում է Տավուշի սարերում՝ Կոթի գյուղում անցկացրած անմոռանալի մանկության մասին։

Կարելի է ապացուցված փաստ համարել․ աշխարհի որ անկյունում էլ գտնվելիս լինես՝ տավուշյան ջերմությունը կանչելու է մի բաժակ սուրճի՝ մակարդակով կոֆեի շուրջ համով-հոտով զրուցելու։