Տավուշի գյուղերում սկսվել են գարնանային աշխատանքները:
Հեղինակ` Այգեձորից Տավուշ Մեդիայի թղթակից Անահիտ Մակյան:

Արցախյան 44-օրյա պատերազմում զոհված, կապիտան Արմեն Սահակյանը մարտի 31-ին 30 տարեկան կդառնար: Ի հիշատակ Արմենի՝ նրա ծննդյան օրը Իջևանում Տավուշի թեմի առաջնորդ Տեր Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանի ձեռամբ խաչքար օծվեց: Խաչքարը տեղադրվել է Սահակյան ընտանիքի ջանքերով:

Արմեն Սահակյանը մասնակցել է Ապրիլյան քառօրյա պատերազմին և ոչ մի պարագայում իր զորքին թույլ չի տվել նահանջել դիրքերից: 2020 թվականին առանց երկմտելու և նույնիսկ ընտանիքի անդամներին հրաժեշտ տալու մեկնել է Արցախ՝ պաշտպանելու հյուսիսային հատվածի՝ Մատաղիսի դիրքերը: Մոտ մեկ ամիս հրամանատարին վայել հզորությամբ պահել է դիրքերը. զոհվել է Դրմբոնը պաշտպանելիս՝ հոկտեմբերի 28-ին, անօդաչու թռչող սարքի հարվածից: Հետմահու պարգևատրվել է «Մարտական ծառայություն» մեդալով։

Ապրիլի 5-ին լրանում է Դիլիջանի մարզական ակումբի գործունեության 20 ամյակը, շաբաթը խորհրդնշական է նաև Դիլիջանի քառամարտի խմբակի համար, քանի որ լրանում է խմբակի ստեղծման 3-րդ տարին: Օրվա առիթով «Դիլիջան ՋԻՄ» մարզական ակումբը նախաձեռնել է տոնական միջոցառում, որի ընթացքում նվերներ ու անակնալներ են նախատեսվում «Լավագույն մարզական ընտանիք», «Լավագույն երիտասարդ երաժիշտ, նկարիչ, մարզիկ» անվանակարգերում:
Ապրիլի 5-ին, ժամը 16:00-ին «Դիլիջան ՋԻՄ»-ը հրավիրում է մարզվելու, և իհարկե շնորհավորելու մարզական ակումբի գործունեության 20-ամյակի առիթով:

Հարգելիներս, ուղիղ մեկ շաբաթից մեզ մոտ ՏՈՆԱԿԱՏԱՐՈւԹՅՈւՆ է:
Մի կողմից մեր մարզական ակումբը դառնում է 20 տարեկան, մյուս կողմից քառամարտի խմբակը դառնում է 3 տարեկան: Նշելու առիթները երկուսն են, բայց ունենալու ենք 4 տորթ։ Կհարցնեք`էն 2-ը ինչի համար են, չեմ ալարում և պատասխանում եմ՝
1-ին տորթը ԱՊԱԳԱ մարզական ակումբի լոգոյով է լինելու (2004 թվականին մեր մարզասրահը հիմնադրվել է ԱՊԱԳԱ անունով)
2-րդը՝ «Դիլիջան ՋԻՄ»-ի լոգոյով։
3-րդը «Լավագույն մարզական ընտանիքի» տորթն է, այդ օրը լինելու են խաղեր ընտանիքների համար, և հաղթող ընտանիքը կստանա նվեր-տորթ։
Իսկ 4-րդ տորթը մեր քաղաքի «լավագույն երիտասարդ երաժշտի, նկարչի և մարզիկի» համար է, որոնք բացի համով տորթից կպարգևատրվեն նաև դրամական պարգևներով:
Այսպես, մնաց իմանաք օրակարգը:
4:04 Բացման խոսք
4:14 Խաղերի մեկնարկ, այդ թվում՝ ընտանիքով մրցույթ (ընտանիքից 3 հոգի), ֆուտբոլի, բասկետբոլի և վոլեյբոլի (թիմի կազմը՝ 4 հոգի) խմբային մրցումներ
5:44 Մրցանակաբաշխություն, բացի դրամական պարգևներից և նվերներից հաղթողները կստանան նաև Yell extreme park -ի նվեր քարտեր:
Արդեն 20 տարի բոլորիդ սիրով հրավիրում ենք մեզ մոտ մարզվելու, իսկ ապրիլի 5-ին հրավիրում ենք ոչ միայն մարզվելու, այլև մեզ շնորհավորելու և մեզ հետ միասին տորթ ու սուրճ վայելելու։ Եթե որոշեք դատարկաձեռն չգալ, կխնդրեի բերել միայն այնպիսի նվերներ, որոնք կարող եք նվիրել մրցանակակիրներին։ Թող նվերներն այնքան առատ լինեն, որ ուրախությունն ու մարզվելու ոգևորությունը մեր մարզիկներին բավարարի ամբողջ տարին:
Դե ինչ` միացեք մեր ուրախությանը ապրիլի 5-ին Դիլիջան Ջիմում։ Ամեն տարի չէ, որ դառնում ես 20 տարեկան:

Դիլիջանի մարզական ակումբի հիմնադիր Գարիկ Թովմասյան

Մայրաքաղաք Երևանից՝ Տավուշի Նորաշեն գյուղ՝ տեսնել ու ապրել իրական կյանքն ինչպես որ կա։ Գարիկ Փայտյանն ու Էսթեր Զաքարյանը թողել են Երևանն իր բոլոր հեռանկարներով, տեղափոխվել Տավուշի մարզի Նորաշեն գյուղ՝ նպատակ ունենալով իրենց գիտելիքները, ուժն ու եռանդը ծառայեցնել ի նպաստ իրենց համայնքի զարգացման։
Գարիկը սովորել է ԵՊՀ-ի Քարտեզագրություն և կադաստրային գործ բաժնում, իսկ Էսթերը՝ ԵՊՀ Միջազգային հարաբերություններ բաժնում:

Միապաղաղ թե՞ հետաքրքիր ու բազմազան կյանք

«Ես ինձ միշտ հայրենասեր եմ համարել, բայց երբ ամուսինս խոսում էր գյուղ տեղափոխվելու մասին, ես ինձ երբեք չէի պատկերացնում գյուղում ու սա իմ հայրենասիրության համար մեծ ու դժվար մարտահրավեր էր: Մի անգամ, երբ դեռ չէինք ամուսնացել Գարիկը հարցրեց ուզում ես սովորական միապաղաղ կյանք, թե՞ հետաքրքիր ու բազմազան, ես էլ բնականաբար ընտրեցի երկրորդը ու որոշեցինք տեղափոխվել Տավուշի մարզի Նորաշեն գյուղ ու այստեղ մեր կյանքը հետաքրքիր անցկացնել:
Չգիտեմ մոտիվացիա է թե ոչ, բայց մենք մեր այս քայլով սրտանց ցանկացել ենք, որևէ բան փոխել մեր երկրում դեպի լավը՝ մեր ուժերի չափով և միգուցե ավելի, ինչպես նաև ուզում ենք օրինակ լինել այն մարդկանց համար, ովքեր միայն գյուղից տեղափոխվելով են իրենց ապագան պատկերացնում, ուզում ենք մեր աշխատանքով ու կյանքով հաջողվել գյուղում ու ցույց տալ, որ հնարավոր է ապրել գյուղում, աշխատել, չձանձրանալ և կյանքը լիարժեք վայելել»:

Շարունակությունը կարդացեք այստեղ։

Հեղինակ` Հրանտ Ղազումյան

Ազգային երգ ու պար, ավանդական խաղեր ու հյուրասիրություն․ Մարտի 31-ին Հայ առաքելական եկեղեցին տոնում է Քրիստոսի Հրաշափառ Հարության տոնը։ Ինչպես ամեն տարի, Հարության տոնը յուրովի է նշվել Տավուշի համայնքներում։ Տավուշ TV-ի նկարահանող խումբը եղել է Մորո Ձորո վանքում, որտեղ հավաքվել էին Լուսահովիտ, Խաշթառակ գյուղերի, Իջևան քաղաքի ու շրջակա բնակավայրերի պատանիներն ու երեխաները՝ միասին նշելու Սուրբ Հարության տոնը՝ ավանդական հավկիթախաղով ու երգ ու պարով։

Միջոցառումը նախաձեռնել էր Իջևանի «Ավանդույթ» երաժշտական դպրոցը։

Մարտի 31-ին Հայ Առաքելական եկեղեցին տոնում է Քրիստոսի հրաշափառ Հարության տոնը:
Տոնը ընդունված է կոչել նաև Զատիկ, որը նշանակում է զատում, բաժանում, հեռացում մեղքերից և վերադարձ առ Աստված։ Քրիստոսի Հարության ավետիսը հնչեց նաև սահմանամերձ Ոսկեպարի 7-րդ դարում կառուցված Սուրբ Աստվածածին եկեղեցում։

Հայաստանի տարբեր շրջաններից ու աշխարհի տարբեր կետերից մի խումբ ուխտավորներ Ոսկեպարում աղոթք արեցին՝ Տավուշի թեմի առաջնորդ Տեր Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանի հանդիսապետությամբ։

Վերջին շրջանում Ոսկեպարի շուրջ ծավալված իրադարձությունների մասին խոսելիս ոսկեպարցիները ընդգծում են՝ գյուղը, 7-րդ դարի եկեղեցին Հայաստանի դարպասն են։

Աղոթքից հետո եկեղեցու բակում ընթացավ ավանդական հավկիթախաղը՝ կրկին ավետելով Քրիստոս հարյավ ի մեռելոց․ Օրհնյալ է Հարությունը Քրիստոսի։

«Մենք վերադարձրել ենք այդ հողերը մեր արյունը հեղելով». տավուշցիների ընդվզումը Հայաստանում

– Մենք պատրաստ ենք զենքը ձեռքներիս պաշտպանել մեր գյուղերը, – հայտարարում են այս տարածաշրջանի բնակիչները, որը Երևանն ուզում է հանձնել Բաքվին

Ոսկեպարի ներքին թաղամասում, ադրբեջանական ճակատի գծից երկու քայլ հեռու, թռչուններն իրենց գեղգեղանքով ողջունում են հայկական գարունը։ Լիլիթ Մ.-ն իր տան շեմին արծաթե խաչը ամուր կախում է վզից։ Մի քանի օր հետո իր տան առջևով անցնող խճուղին կարող է դառնալ Հայաստանի և Ադրբեջանի հերթական սահմանը։ «Ես կառուցել եմ այս տունը տասնութ տարի առաջ»,- փլվում է գեղջկուհին, հանուն դստեր համակերպվելով հեռանալու մտքի հետ։

Հայաստանի հյուսիս-արևելքում, Տավուշի մարզի Ոսկեպար գյուղի ներքևում նրա անասնագոմն է։ Դա այն տարածքն է որի նկատմամբ հավակնություններ ունի Ադրբեջանը, և որը պլանավորում է զիջել Հայաստանի վարչապետը։ Նրա տան դեմ դիմաց, հայկական կողմում մնում է նրա զարմիկի տունը։ Իսկ այն որ պատկանում է նրա քեռուն և հարևանին՝ Արտեմ Մ.-ին կարող է անցնել Ադրբեջանին։

Ծերունին (Արտեմ Մ.) այստեղ ապրել է 32 տարի։ «Մենք այստեղ մեր տանն ենք, մենք 1992 թվին վերադարձրել ենք մեզ այս հողերը մեր ընտանիքների արյան գնով։ Այս հողերը մեր պապենական հողերն են»,– ասաց ծերունին։ Այս սահմանային տարածքներում արդեն հարյուր տարի թագավորում է անորոշությունը։ 1920թ.-ից մինչև 1991թ. ընթացքում ադրբեջանական ԽՍՀ-ի և Հայաստանի մեջև տեղի են ունեցել բազմաթիվ սահմանային, հաճախ չփաստաթղթավորված փոփոխություններ։ Մարտի սկզբին կովկասյան երկու հարևանները շարունակեցին 2023թ.-ի սեպտեմբերին սկսված սահամանային երկխոսության 7-րդ փուլը, որի արդյունքում Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը պահանջեց Տավուշի մարզի չորս հայկական Ոսկեպար, Բաղանիս, Կիրանց և Բերքաբեր գյուղերի «Անհապաղ հանձնում»։

Որից հետո Հայաստանի վարջապետ Նիկոլ Փաշինյանը մարտի 18-ին այցելեց Ոսկեպար։ «Եթե մենք չզիջենք այդ տարածքները, ապա Ադրբեջանը կգրավի այն ուժով, և մենք չենք կարող դիմադրել»,- հայտարարեց նա գյուղի բնակիչներին՝ տարածելով խուճապ ողջ երկրով մեկ։ Դրանից հետո Ոսկեպարում սկսվեց կազմակերպվել դիմադրություն։ Մարտի քսանի առավոտյան գյուղի հրապարակում հավաքվել էր տղամարդկանց հոծ բազմություն «Մենք ամեն գնով պետք է պաշտպանենք մեր հայրենիքը, կկանգնեք մեր բանակի կողքին և կպայքարենք մինչև վերջ,- ասում էին Ոսկեպարի տղամարդիկ,- մեր գյուղի ճակատագիրը մեր ձեռքերում է։ Ցանկացած պահի կարող են տեղի ունենալ մարտական գործողություններ հակառակորդի կողմից մեզ այսստեղից հեռացնելու նպատակով։ Պատրաստ եղեք։»

«Կարող են լինել առևանգումներ»

Վերջին շարքում նստած 70 ամյա գյուղացին ուշադիր լսում է իր նախկին մարտական ընկերոջը, նա և իր ընկերները 1991-1992 թվականներին հենց այստեղ մասնակցել են այս տարածքների ազատագրմանը։ «Մենք բոլորս պատրաստ ենք ինչպես 32 տարի առաջ մի անգամ ևս հետ շպրտել ադրբեջանցիներին այն կողմ։ Նրանք ուզում են խլել մեզնից այն հողերը, որտեղ մենք ծնվել ենք։ Մենք պայքարելու ենք»,- հաստատում է 70 ամյա տղամարդը իր ընկերների լուռ համաձայնությամբ…

Ժողովում դպրոցի ուսուցիչը բացատրեց. «Խնդիրը ոչ միայն տարածքների վերադարձն է, այլ նաև այն, որ այդ հողերը կպած են Ոսկեպարի բնակելի տներին, այնտեղ են գտնվում նաև յոթերորդ դարի եկեղեցին և մեր պապերի գերեզմանները»։ 1992 թվականին Հայաստանի կողմից ազատագրված այդ տարածքները ի օգուտ Ադրբեջանի զիջելու մասին բարձրաձայնվել է ՀՀ վարջապետի կողմից։ 2021 և 2022 թվականներին Ադրբեջանը ներխուժել է Հայաստանի տարածք և գրավել 200 քառակուսի կմ. տարածք։ Սակայն ադրբեջանի նախագահ Ալիևը հայտարարել է որ ոչինչ չի պատրաստվում վերադարձնել։ Դա բավարար հիմք է գյուղի բնակիչների մտավախություններն ուժեղացնելու համար։ Նոր սահմանի այսքան մոտիկությունը հատկապես անհանգստացնում է ուսուցչին։ «Գյուղական դպրոցը գտնվելու է ճակատի գծից 100 մետր հեռավորության վրա,- անհանգստանում է նա,- երեխանները ստիպված կլինեն դպրոց գնալ ադրբեջանցիների հայացքի ներքո։ Կարող են լինել առևանգումներ, ծնողները չեն ցանկանա իրենց երեխաններին ուղարկել դպրոց»…

Գյուղի հրապարակի կողքին իր մթերային խանութի վաճառասեղանի հետևում վաճառողուհին դուրս է գալիս ափերից. «Ի՞նչպես կարող եմ ես ապրել նրանց կողքին, ովքեր սպանել են իմ ընտանիքի անդամներին»։ 1991-1992 թվականների պատերազմի ժամանակ այս կինը հողին է հանձնել իր երեք հարազատներին։ Նրա խոսքերով  ինքն այն եզակի կանանցից է, որ մնացել էր այստեղ զինվորներին կերակրելու համար. «Այսօր ես 77 տարեկան եմ, բայց տարիքը նշանակություն չունի, ես պատրաստ եմ նույնը անել ևս մեկ անգամ» ,-ասում է տատիկը…

Հայաստանի կիրառական քաղաքագիտության գիտահետազոտական ինստիտուտի ավագ գիտաշխատող Բենյամին Պողոսյանի կարծիքով «Կյանքը այդ գյուղերում կդառնա չափազանց բարդ, և հազարավոր բնակիչներ ստիպված կլինեն լքել երկիրը»։ Ադրբեջանը պատահականորեն չի ընտրել այդ չորս տարածքները։ «Նրանք գտնվում են Հայաստանը Վրաստանին կապող առանցքային ճանապարհներից մեկի վրա։ Երկիրը ստիպված կլինի կառուցել այլընտրանքային ճանապարհ»,- բացատրում է հետազոտողը և ավելացնում, որ այդ գյուղերի հանձնումը կբերի նրան, որ ադրբեջանը կվերահսկի Ռուսաստան-Վրաստան-Հայաստան գազատարի գրեթե մեկ կիլոմետրանոց հատվածը։ «Իլհամ Ալիևը այդ կերպ կարող է փակել հայերի գազը այնպես, ինչպես դա արեց 2023 թվի հունվարից սեպտեմբերին Լեռնային Ղարաբաղի Լաչինի միջանցքում»,- մտավախություն հայտնեց նա։

Ոսկեպարում հնչած հակառակվելու կոչը դուրս է եկել Տավուշի սահմաններից։ Հայկական խոշոր քաղաքների խաղաղ բնակիչները պատրաստակամություն են հայտնել իրենց խմբերով միանալ գյուղացիններին և պատրաստ են պայքարել նրա համար որպեսզի Տավուշը չդառնա հաջորդ Լեռնային Ղարաբաղը։

Լրագրողներ՝
Théodore De kerros
Sarah Gros

Լե Ֆիգարո պարբերական
Հրատարակվել է՝ 27.03.2024թ.

Նյութը` voskepar.com կայքից:

Տավուշի թեմի առաջնորդ Տեր Բագրատ արքեպիսկոպոս Գալստանյանի հանդիսապետությամբ մարտի 31-ին, ժամը 17:00-ին Ոսկեպարի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցում տեղի կունենա աղոթք, այնուհետև ավանդական հավկթախաղ

Լրատվամիջոցների մուտքն ազատ է․․․

Դիլիջանաբնակ երիտասարդները կարող են իրենց ազատ ժամանակը օգտագործել ինքնակրթվելու, նոր հմտություններ ձևավորելու և ինքնդրսևորվելու համար։ Մարտի 29-ին տեղի ունեցավ «ԴՈՒԿՈ» երիտասարդական կենտրոնի բացման արարողությունը։ Միջոցառումը մեկնարկեց Դիլիջանի Գեղարվեստի դպրոցի սաների պարային կատարմամբ, որին հաջորդեց շրջայցը նորաստեղծ կենտրոնում։

«ԴՈՒԿՈ» բառը լատիներենից թարգմանաբար նշանակում է «Ես առաջնորդում եմ»․ կենտրոնի նպատակը երիտասարդների համար հատուկ պայմանների ու հնարավորությունների ստեղծմամբ՝  նրանց կարողությունների զարգացմանը, հմտությունների ձեռքբերմանը, ներուժի բացահայտմանը նպաստելն է ու երիտասարդին ավելի մասնակցային ու ներգրավված դարձնելը։

Կենտրոնը նախատեսում է տարեկան կտրվածքով ունենալ 600-800 շահառու, ովքեր կմասնակցեն բազմապրոֆիլ միջոցառումներին՝ ոչ ֆորմալ կրթական մեթոդներով կարողությունների բացահայտման ու զարգացման դասընթացների, կկատարեն հետազոտական, վերլուծական աշխատանքներ, կիրականացնեն համայնքային խնդիրների լուծմանն ուղղված նախաձեռնություններ։

«ԴՈՒԿՈ» երիտասարդական կենտրոնը  ստեղծվել է ՀՀ կրթության, գիտության, մշակույթի ու սպորտի նախարարության և «Դիլիջանի երիտասարդների համագործակցության կենտրոն» հասարակական կազմակերպության  համագործակցության արդյունքում՝ նախարարության  կողմից «Երիտասարդական կենտրոնների ստեղծման» նպատակով հայտարարված դրամաշնորհի շրջանակում։

Մարտի 29-ին, ժամը 15:41-ին Տավուշի մարզային փրկարարական վարչության ճգնաժամային կառավարման կենտրոն ահազանգ է ստացվել, որ Զորական գյուղի 13-րդ փողոցում այրվում է վագոն-տնակ:

Դեպքի վայր է մեկնել ՆԳՆ ՓԾ մարզային փրկարարական վարչության հրշեջ-փրկարարական ջոկատից երկու մարտական հաշվարկ:

Պարզվել է, որ հրդեհը բռնկվել է 13-րդ փողոցի տներից մեկում:

Հրդեհը մեկուսացվել է ժամը 16:24-ին, մարվել՝ 16:47-ին: Այրվել է տունը (մոտ 63 քմ). ներսում հայտնաբերվել է 1970 թ. ծնված Ս. Մ.-ի դին: