Սուրբ Ծննդյան և Աստվածհայտնության տոնը Տեր Հիսուս Քրիստոսի աշխարհ գալու և որպես Աստված հայտնվելու տոնն է։ Հայ Առաքելական Եկեղեցին Հիսուսի Ծննդյան տոնակատարությունն սկսում է հունվարի 5-ի երեկոյան՝ ճրագալույցի Պատարագով (ճրագալույց նշանակում է ճրագ լուցանել՝ այսինքն վառել։ Այն խորհրդանշում է բեթղեհեմյան աստղը, որն առաջնորդեց մոգերին դեպի Հիսուսի ծննդավայրը)։
Սուրբ Ծննդյան տոնական պատարագը մատուցվում է հունվարի 6-ին։ Հիսուս Քրիստոսի ծնունդն այսպես եղավ. Օգոստոս կայսրը հրաման տվեց, որպեսզի ողջ երկրում մարդահամար անցկացվի։ Հիսուսի ծնողները՝ Հովսեփն ու Մարիամը, Գալիլիայի Նազարեթ քաղաքից գնացին Բեթղեհեմ, որը թարգմանաբար նշանակում է «հացի տուն»։ «Եւ երբ նրանք այնտեղ հասան, նրա ծննդաբերելու օրերը լրացան, եւ նա ծնեց իր անդրանիկ որդուն, խանձարուրի մեջ փաթաթեց նրան ու դրեց մսուրի մեջ, որովհետեւ իջեւանում նրանց համար տեղ չկար» (Ղուկաս Բ 6-7)։
Մանուկ Հիսուսին առաջինն այցելեցին հովիվները, որոնց Տիրոջ հրեշտակը հորդորեց. «Մի՛ վախեցեք, որովհետև ահա ձեզ մեծ ուրախություն եմ ավետում, որն ամբողջ ժողովրդինը կլինի. որովհետև այսօր Դավթի քաղաքում ձեզ համար ծնվեց մի Փրկիչ, որ օծյալ Տերն է։ Եւ սա՛ ձեզ համար նշան կլինի․ խանձարուրով փաթաթած եւ մսուրի մեջ դրված մի մանուկ կգտնեք» (Ղուկաս Բ10-11)։
Այդ ժամանակ արևելքից մոգեր եկան Երուսաղեմ, որոնք հարցնում էին. «Ո՞ւր է հրեաների արքան, որ ծնվեց, որովհետեւ նրա աստղը տեսանք արեւելքում եւեկանք նրան երկրպագելու» (Մատթեոս Բ 11-12)։ Հունվարի 6-ին` Սուրբ ծննդյան Պատարագից հետո, կատարվում է ջրօրհնեքի արարողություն, որը խորհրդանշում է Հիսուսի մկրտությունը։ Հունվարի 7-ին եկեղեցիներում սուրբ և անմահ Պատարագ է մատուցվում՝ ի հիշատակ մեռելոց, որի ավարտին կատարվում է հոգեհանգստյան կարգ։
Հունվարի 6-ից եկեղեցականներն այցելում են հավատացյալների տներն ու կատարում տնօրհնեքի կարգ՝ Քրիստոսի ծննդյան ավետիսի լույսն ու օրհնությունը փոխանցելով ընտանիքներին։
