Վազաշենը որպես բնակավայր հիշվում է վաղ ժամանակներից և հանդիսանում է Տավուշի մարզի ամենահին բնակավայրերից մեկը։ Հնում այն կոչվել է Լալագեղ կամ Աշըղգեղ, խորհրդային կարգեր հաստատվելուց հետո՝ Լալիգյուղ, իսկ 1970 թվականից՝ Վազաշեն։
Գյուղը սկսել է զարգացում ապրել հատկապես 1960 թվականից հետո, երբ ոռոգման ցանցի կառուցմամբ բուռն զարգացում ապրեց այգեգործությունը, որի շնորհիվ գյուղի տնտեսությունը կարճ ժամանակում դարձավ տարածաշրջանի ամենաառաջավոր տնտեսություններից մեկը։ Այստեղ աճեցվող բարձրորակ խաղողը մեծ պահանջարկ ուներ հայկական կոնյակի արտադրության բնագավառում։
Լինելով սահմանամերձ բնակավայր՝ հայ-ադրբեջանական հակամարտության տարիներին գյուղի այգիները հիմնականում մնացին կրակի գոտում և լիովին ոչնչացվեցին։
Տավուշի մարզի Վազաշեն գյուղը նշել է հիմնադրման 2000-ամյակը։ Դեռեւս մեր թվարկության երկրորդ դարում հույն գիտնական, աշխարհագրագետ և քարտեզագետ Պտղոմեոսը, կազմելով Մեծ Հայքի քարտեզը, նրա հյուսիսային հատվածում նշել է Լալ գյուղը, որը 1907 թվականից կոչվում է Վազաշեն։ Վազաշենն ունի ավելի քան 1100 բնակիչ։ 2007 թվականի նոյեմբերի 11-ին բացվել է գյուղի հիմնադրման 2000-ամյակին նվիրված հուշարձանը, որը կառուցվել է Հակոբ և Հովհաննես Հովսեփյանների կողմից։
Հիմնական տեղեկություններ Վազաշեն գյուղի մասին.
– Մակերեսը՝ 15.4 կմ²
– Բնակչությունը՝ 790 մարդ
– Բարձրությունը ծովի մակերևույթից՝ 620 մ
– Բնակլիմայական պայմաններ՝ բարեխառն գոտի, ամառվա միջին ջերմաստիճանը՝ +30°C, ձմռանը՝ 2°C
– Պատմամշակութային կոթողներ՝ Սբ. Աստվածածին եկեղեցի (19-րդ դար, գտնվում է կիսավեր վիճակում)
– Հեռավորությունը Երևանից՝ 172 կմ, մարզկենտրոնից՝ 32 կմ, ՀՀ պետական սահմանից՝ 0.5 կմ
– Բնակչության զբաղմունքը՝ հողագործություն և անասնապահություն
– Ապահովվածությունը խմելու և ոռոգման ջրով՝ անբավարար
– Գազիֆիկացված է
– Ճանապարհների վիճակը՝ բավարար
Գյուղի պաշտպանության ժամանակ զոհվեցին 10 ազատամարտիկ և խաղաղ բնակիչ, վիրավորվեց 22 մարդ։ Գյուղն ունի միջնակարգ դպրոց՝ 150 աշակերտով, բուժկետ և մանկապարտեզ։
Ծրագիրը իրականացվում է Եվրոպական միության կողմից ֆինանսավորվող EU4Culture-ի “Մենք ենք մեր սարերը” ծրագրի շրջանակներում։
Ծրագիրը իրականացվում է Իջևանի համայնքապետարանի և Ուրբան կայուն զարգացման հիմնադրամի կողմից։
